Ocena sytuacji majątkowej i finansowej przedsiębiorstwa
konieczne, jeśli organizacja jest zarządzana mniej efektywnie niż konkurencyjne firmy,
- może wyjaśnić spadek zysku i potencjalne możliwości jego wzrostu.
Wskaźniki finansowe mogą być klasyfikowane na wiele sposobów, wszystko zależy od prowadzącego i celu analizy. Przydatność analizy wskaźnikowej zależy w dużym stopniu od właściwego doboru wskaźników do oceny określonych obszarów funkcjonowania przedsiębiorstwa, a także od ich wartości informacyjnej.
Wskaźniki finansowe służące do oceny kondycji finansowej firmy zazwyczaj ujmuje się w grupach o zbliżonej treści ekonomicznej i prezentuje w zestawach wykorzystywanych do oceny poszczególnych dziedzin działalności przedsiębiorstwa. Wyodrębnia się mianowicie:
- wskaźniki płynności finansowej (licjuidity ratios),
- wskaźniki sprawności działania (activity ratios),
- wskaźniki struktury finansowej (laverage ratios, gearing ratios),
- wskaźniki rentowności, zyskowności (profitability ratios),
- wskaźniki wartości rynkowej (market value ratios), wskaźniki rynkowe.
Dzięki ujednoliceniu formuł tych wskaźników mogą one być jednoznacznie interpretowane zarówno przez menedżerów i udziałowców, jak i kredytodawców firmy. Dla odpowiedniej interpretacji każdy wskaźnik musi być porównany do jakiegoś punktu odniesienia stanowiącego podstawę oceny. Nie ma jednoznacznych standardów, na podstawie których dokonuje się oceny. Jednak niektóre wartości wyliczonych wskaźników są porównywane z wielkościami uznanymi powszechnie za pożądane (optymalny poziom wskaźnika w oczekiwaniu banków) lub graniczne. Ponadto mamy do wyboru dwie podstawowe metody analizy, a mianowicie analizę w przekroju sektorowym (cross-sectional analysis) i analizę zmian w czasie (time series analy-sis), opartą na badaniach trendu.
W analizie sektorowej wyniki finansowe osiągane przez firmę są porównywane z wynikami innych podmiotów działających w danej branży albo ze średnimi uzyskiwanymi w danej branży. W analizie zmian w czasie jest badana sytuacja finansowa firmy w poszczególnych latach, uzyskany poziom wskaźników porównuje się z wartościami wskaźników z lat ubiegłych. Jednak wyciąganie wniosków na podstawie odchyleń od podstawy porównań (np.: odchyleń od średniej w branży czy odchyleń od przyjętego roku bazowego) jest dość ryzykowne bez głębszej analizy. Analityk musi zbadać dokładnie przesłanki sprzyjające tym zmianom. Odchylenie od podstawy porównań może bowiem być uzyskane zarówno dzięki nowoczesnej strategii, jak i błędnych decyzji kierownictwa. Należy także zauważyć, że analiza wskaźnikowa pozwala raczej na bardzo pobieżną ocenę sytuacji finansowej firmy. Do istotnych ograniczeń należy zaliczyć to, że wskaźniki nie dostarczają pełnych informacji o przyczynach występujących zjawisk czy działań gospodarczych. Podstawową ich zaletą jest jednak to, że pozwalają identyfikować mocne i słabe strony przedsiębiorstwa, a także mogą być źródłem informacji o szansach i zagrożeniach w jego działalności bieżącej i rozwojowej.
Wskaźniki płynności (liąuidity ratios) sa wykorzystywane w analizie zdolności firmy do regulacji zobowiązań krótkoterminowych. Płynność finansowa firmy oznacza jej zdolność do upłynnienia aktywów. Płynne aktywa to takie, które są zbywalne na rynku i można je szybko i łatwo zamienić na gotówkę bez ryzyka straty kapitałowej. Poszczególne składniki aktywów firmy mają różny stopień płynności. Aktywa obrotowe obejmują wszystkie aktywa firmy, które mogą być zamienione na gotówkę czy to w ciągu roku, czy to w czasie jednego cyklu działania firmy. Do oceny płynności finansowej firmy wykorzystuje się najczęściej następujące wskaźniki:
- wskaźnik bieżącej płynności finansowej (current rafio),
- wskaźnik podwyższonej płynności finansowej, zwany również wskaźnikiem szybkim (cpiick ratio, acid-test ratio),
- wskaźnik wypłacalności gotówkowej, zwany również wskaźnikiem super szybkim (super cpiick ratio),
- wskaźnik relacji kapitału obrotowego netto do aktywów ogółem (net working Capital to total assets).
Oceniając sytuację finansową firmy należy porównać poziom tych wskaźników ze wskaźnikami zawartymi w planach (preliminarzach), a więc z normami ustalonymi czy wymaganymi przez inwestorów, bankierów, menedżerów, ekspertów, a także ze średnią w branży. Sprawdzamy ponadto tendencje ich zmian w czasie. Generalnie niskie