5792344234

w krajobrazie. Zgodnie z ustaleniami szkoły francuskiej i zaleceniami Komisji Badań Osadnictwa Wiejskiego Międzynarodowej Unii Geograficznej, pracującej pod kierunkiem prof. A. D emang e ona, wyróżniła główne regiony osadnictwa wiejskiego w Wielkopolsce, różniące się od siebie stopniem rozproszenia zagród. Studia swe pogłębiła badaniami historycznymi, wiążąc ich zewnętrzne formy z genezą powstawania. Praca doktorska na ten temat wytyczyła nową drogę badań geograficznych nad osadnictwem wiejskim w Polsce (1). Praca była oparta na badaniach terenowych powiązanych z procesami historycznymi, co pozwalało na właściwą analizę geograficzną osadnictwa współczesnego. Metody wprowadzone przez M. Kielczewską znalazły zastosowanie w szeregu ośrodków badawczych w kraju i za granicą.

Równocześnie podjęła szereg studiów nad położeniem geograficznym miast Wielkopolski i Pomorza.

W czasie wojny zainteresowania M. Kielczewskiej skupiły się nad zagadnieniami geograficznopolitycznymi. Wpłynęła na to ogólna sytuacja polityczna i ciężkie zmagania, jakie naród polski toczył o swój byt. Zainteresowania skupiły się na problemie zmian terytorialnych państwa polskiego, nad koncepcjami nowych granic Polski, nad kształtem i wyglądem Polski po II wojnie światowej. Zagadnieniom tym poświęciła M. Kielczewską kilka lat pracy (1942—1944), ich efektem było kilka opracowań m.in. omawiających podstawy geograficzne nowego państwa polskiego, określających znaczenie roli nowych granic, a w szczególności zachodniej granicy na Odrze i Nysie. W pracach tych wydobyła autorka cechy zwartości i spoistości naturalnej regionu, który tworzą dorzecza Odry i Wisły, uwypukliła znaczenie powrotu państwa polskiego do jego dawnych granic historycznych z czasów Piastów.

Książki „O podstawy geograficzne Polski” (14) i „Odra — Nisa najlepsza granica Polski” (12) ukazały się w kilku nakładach w latach 194 5 i 1946 i niewątpliwie odegrały poważną rolę w kształtowaniu opinii społeczeństwa polskiego i młodzieży w początkowym trudnym okresie przemian terytorialnych po II wojnie.

Po wojnie zainteresowania prof. Marii Kielczewskiej-Zaleskiej znacznie się rozszerzyły i pogłębiły. Z zakresu geografii politycznej kontynuowała swe studia, zwracając uwagę na odradzającą się geopolitykę w Niemczech Zachodnich oraz zgubne jej oddziaływanie na geografię polityczną oraz tendencje rewizjonistyczne wśród pewnych kół społeczeństwa niemieckiego (25). W dalszym ciągu wiele uwagi i wysiłku poświęciła Ziemiom Zachodnim. Podjęła inicjatywę wydania MONOGRAFII ODRY i doprowadziła do jej wydania w 1948 r. jako opracowania zbiorowego (24). Również w ramach Instytutu Zachodniego podjęła wydawanie serii pięknych monografii poświęconych Ziemiom Odzyskanym.

W monografiach tych osobiście opracowywała rozdziały dotyczące -geografii regionalnej i geografii osadnictwa (30).

http://rcin.org.pl