614373510

Maciej Szmit

dojdzie do jej wykorzystania w postępowaniu sądowym, nazywa się czasem potocznie „opinią pozasądową" (lub „opinią prywatną"), zaś sam ekspert - „biegłym prywatnym"⁶⁰, przy czym powstałe w sen sposób opinie prywatne z prawnego punktu widzenia mają stosunkowo małe znaczenie: jeśli dojdzie do postępowania sądowego, nie są traktowane jako dowody, ale jedynie jako dokumenty prywatne⁶¹ (wypowiedzi strony w sprawie)⁶²; niemniej nie można ich pominąć⁶³;

S po wtóre, ekspert może pełnić funkcję doradcy rekomendującego klientowi wybór strategii i taktyki działania, a nawet sugerującego, jaki powinien być pożądany stan docelowy. Z oczywistych względów (zazwyczaj pomoc doradcy potrzebna jest tam, gdzie istnieją rozbieżności odnośnie do planowanych celów czy sposobów ich osiągnięcia), doradca może, a nawet powinien, pozwolić sobie na znacznie dalej idący subiektywizm wypowiedzi niż rzeczoznawca

⁶⁰    Dla odróżnienia od biegłego sądowego, którego to określenia wolno używać tylko po powołaniu przez sąd bądź organ prowadzący postępowanie przygotowawcze w sprawie karnej.

⁶¹    Por. wyrok Sądu Najwyższego z 8 czerwca 2001 r. (1 PKN 468/00): „Jeżeli (...) strona składa pozasądową ekspertyzę z wyraźną intencją potraktowania jej jako dowodu w sprawie, wówczas istnieją podstawy do przypisania jej rangi dowodu z dokumentu prywatnego (art. 245 KPC).(...) Pozasądowa opinia rzeczoznawcy traktowana jako dokument prywatny stanowi dowód tego, że osoba, która ten dokument podpisała, prezentuje pogląd przedstawiony w dokumencie. Nie ma istotnych argumentów przemawiających za pominięciem takiego dowodu przez sąd przy ocenie materiału zebranego w sprawie".

⁶²    Por. wyrok Sądu Najwyższego z 10 grudnia 1998 r. (1 CKN 922/97): „Podkreślić trzeba, że pisemna opinia złożona do akt innej sprawy nie ma charakteru dowodu z opinii biegłego, gdyż sąd nie wydał postanowienia w przedmiocie dopuszczenia tego dowodu, nie wyznaczył biegłego i nie zakreślił mu przedmiotu i granic, w jakich ma się on wypowiedzieć". Sytuacja taka jest m.in. uzasadniona tym, że ekspert, przygotowujący tego rodzaju opinię, może nie dysponować całością materiału badawczego. Zdarzają się sytuacje, w której dwie opinie prywatne przygotowane przez wysokiej klasy ekspertów na zlecenie dwóch stron pozostających w sporze zawierają przeciwne wnioski, jako że opracowane były na podstawie różnych materiałów (dostarczonych przez strony). Praktyka stosowania opinii prywatnych jest w Polsce stosunkowo rozpowszechniona w przypadku sporów dotyczących praw zamówień publicznych toczących się przed Krajową Izbą Odwoławczą.

⁶³    Por. wyrok Sądu Najwyższego z 29 października 1990 r. (V KO 8/90): „nie można takiego dokumentu pominąć (...), gdvż zawiera on informacje o dowodzie, który nie jest pozbawiony znaczenia dla prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy".

30