Maciej Szmit
które muszą pracować w trybie ciągłym, zabezpieczenie powinno obejmować wykonanie kopii w trybie lilie, a dalsze prace powinny być prowadzone na kopiach.
Biegły może uczestniczyć w przesłuchaniu świadków i stron, oczywiście zawsze w roli narzędzia organu procesowego, a więc podczas czynności procesowych (nie ma możliwości „samodzielnego" przesłuchania świadka przez biegłego pod nieobecność organu procesowego, wręcz przeciwnie: biegły powinien się powstrzymać od prowadzenia jakichkolwiek nieformalnych rozmów z uczestnikami postępowania). Zazwyczaj pomoc biegłego jest potrzebna w trakcie fazy zadawania pytań ukierunkowanych111, tam gdzie
Z „dowód powinien być zachowany w stanie /. chwili zabezpieczenia, z dokładnym odnotowaniem daty i czasu. Sama czynność zabezpieczania powinna odbyć się w obecności świadków (czy też osób przybranych przy przeszukaniu);
z zabezpieczany sprzęt i nośniki powinny być prawidłowo oznakowane, opisane i ew. oplombowane. W zależności od sprawy, numery seryjne wszystkich urządzeń wchodzących w skład systemu, powinny zostać odnotowane (ze względu na możliwość ich późniejszej zamiany). W sprawach ,w których może to być konieczne, należy fotograficznie udokumentować wszystkie elementy i połączenia wchodzące w skład danego systemu;
Z jedyną możliwością autentyfikacji materiału, zakładając możliwość stwierdzenia późniejszych zmian, jest wyliczenie w momencie zabezpieczania sumy kontrolnej nośnika. Możliwość ponownego wyliczenia tej samej sumy w późniejszych etapach postępowania oraz porównanie jej z sumą z zabezpieczenia pozwala na stwierdzenie, czy materiał nie został zmieniony;
z badania powinny być prowadzone wyłącznie na kopii (utworzonej na zasadzie równości z oryginałem), tak, aby nie naruszyć wartości dowodowej oryginału i umożliwić inne (innym biegłym) badania na tym samym materiale. Z tego samego powodu, badania prowadzone na oryginale, powinny być prowadzone z użyciem technik uniemożliwiających zmiany zapisów zawartych na badanym nośniku".
1,1 Przesłuchanie zazwyczaj składa się ze wstępnej swobodnej wypowiedzi przesłuchiwanego (w odpowiedzi na pytania ogólne np. „co może Pani/Pan powiedzieć w tej sprawie") oraz części zawierającej pytania szczegółowe organu prowadzącego przesłuchanie (zwanej też fazą pytań ukierunkowanych). Zob. np.: M. Maciejski: Psychologiczna analiza sposobów przesłuchania świadków i reguł oceny ich zeznań w praktyce sędziowskiej a stopień przypisywanej im
50