W XVII wieku na mapie Europy zaszły poważne zmiany:
- Szwecja pod rządami Gustawa II Adolfa stała się państwem nowoczesnym i szybko rozwijającym się pod względem ekonomicznym; najskuteczniejszym narzędziem ekspansji stała się dobrze zorganizowana i wyposażona armia;
' - Hiszpania po klęsce Wielkiej Armady i utracie części swoich posiadłości zamorskich straciła nieco na znaczeniu;
[ - Francja po zakończeniu wojen religijnych
wkroczyła na drogę zmian politycznych prowadzących do monarchii absolutnej;
------•' ■