tacje. Ciepło zawsze przynosi prezentowanemu tu typowi pacjenta poprawę, pogorszenie dają gorące lato i światło słoneczne.
Chamomilla vulgaris — lek działa głównie na system nerwowy. Objawy psychiczne widoczne u osób tego typu to: skłonność do płaczu, zmienne nastroje, niepokój, drażliwość, egocentryzm, łatwe i częste wpadanie w złość, bezkompromisowość. Pacjenci z grupy Chamomilla mają nadmiernie wrażliwy system nerwowy, połączony z wielkim wyczuleniem na ból. Objawy podstawowe: niepokój, drażliwość, nadwrażliwość nerwowa i zmysłów, ostre bóle z towarzyszącym wrażeniem głuchoty, napływem krwi do głowy (G. Leibold). Często przychodząca bezsenność na tle nerwowym. Labilność naczyniowa powodująca częste uderzenia krwi do głowy z gorącymi potami: jeden policzek czerwony, drugi blady. M. L. Tyler wylicza takie oto charakterystyczne objawy typu Chamomilla'. złośliwość, nagła niegrzeczność, łatwe wpadanie w gniew, skrajny niepokój. Chamomilla jest drażliwa i kapryśna. Mimo senności pacjent nie może spać. Mez-ger twierdzi, że pacjenci ci nie lubią siebie samych, a swoimi humorami chcieliby zarazić otoczenie, dając upust niezadowoleniu. Nasilenie dolegliwości nocą i pod wpływem ciepła. J. Jouanny dodaje, że po wybuchu gniewu następuje stan lękowy, depresja, niekiedy bóle brzucha.
Chelidonium maius — organotropizm leku wskazuje na wątrobę i pęcherzyk żółciowy. U podatnych nań osób dominuje gorzki smak w ustach i apetyt na kwaśne potrawy. W ich psychice widać niepokój powiązany ze strachem i żalem. Często też ociężałość umysłową (G. Leibold). M. L. Tyler podaje, ze pacjent odczuwa: „|...J strach przed obłędem na skutek niepokoju i upału. Ma wrażenie, że nie może myśleć, oraz że straci rozum, że musi umrzeć, że popełnił niewybaczalny grzech, zbrodnię i jest na wieczność stracony"’. Gnębią go makabryczne sny (trumny, pogrzeby, zabijanie). G. Vithoulka$ pisze: „!...] przywiązują się szezegójnie do jednej osoby. Przejawiają wtedy wielką troskę o nią. Jest to niepokój o innych. Nie poddaje się emocjom ani sentymentom. nie jest też intelektualistą, nic ujawnia swoich uczuć. Na płaszczyźnie emocjonalnej obserwuje się różne niepokoje: dotyczą np. osób. do których pacjenci są przywiązani, lub o zdrowie”. Możliwe są też krótkotrwałe depresje.
China — lek na skutki utraty dużej ilości płynów ustrojowych. Charakterystyczna dla pacjenta typu China jest nadmierna wrażliwość całego ciała na dotyk, a szczególnie owłosionej skóry głowy. China odczuwa silny lęk przed niegroźnymi zwierzętami. Ogólnie niespokojny, wpada w lęk po przebudzeniu, miewa straszne sny. Cierpi na osłabienia, drżączki, gnębi go uczucie zimna, potliwość. Ale też nadwrażliwość na lekki dotyk, świeże powietrze, hałas, zapachy, zimno, przeciągi, jaskrawe światło i ruch (N. S. Hutchingsowio). M. L. Tyler uzupełnia ów obraz o stany przygnębienia i smutku. Wg niego pacjent może być załamany na skutek wyczerpujących wydzielin. Brakuje mu chęci do życia, ale nic ma odwagi, by popełnić samobójstwo. Przeważnie apatyczny, obojętny, milczący. Niesłychanie drażliwy nerwowo. Osoby typu China są najczęściej uzdolnione artystycznie i wykazują dużą wrażliwość na piękno. S. Jus podaje, że dzieci z tej grupy mają silny apetyt na słodycze, a po ich spożyciu wzdęcia brzucha. Na ogół pacjenci typu China nie tolerują mleka (powoduje u nich kolki), często cierpią na bóle głowy, szumy w uszach.
Chininum arsenicosum — działa szczególnie na zaburzenia naczynioruchowe. Przydatne przy objawach nadczynności tarczycy: przyspieszeniu czynności serca, niepokoju, lęku. biciu serca, potach, chudnięciu (DHU). Podatny na Chininum pacjent może się też uskarżać na wyczerpanie nerwowe, bezsenność, pulsowanie w głowie, zawroty głowy przy spoglądaniu w górę. stale zimne ręce, stopy i kończyny z osłabieniem tych ostatnich. D. Grand-george pisze: ,.W leku tym odnajduje się zarówno wyczerpanie i anemię, jak i lęk przed śmiercią”.
Chromium metallicum — opisał głównie J. Scholten. Czytamy więc u niego: „Esencją obrazu Chromium jest poczucie, że musi zachować ładny wygląd. Nie lubi mówić o błędach i porażkach swoich i swoich bliskich”. Nie znosi żadnych „potknięć”, często wyolbrzymia je i próbuje ukryć przed innymi, przez co zamyka się w sobie. Nieskory do zwierzeń, sprawia wrażenie niepewnego. Ma skłonności do nastrojów depresyjnych, a nawet samobójczych. U kobiet z grupy Chromium dominuje obawa, że nie są ładne czy atrakcyjne (chcą błyszczeć jak chrom i. Mają apetyt na słodycze, czekoladę, piwo.
Cieuta virosa — działa na centralny układ nerwowy, serce i skórę. Często u podatnych na nią pacjentów występuje lęk angionalny, przekrwienia w obrębie głowy z zawrotami głowy, majaczeniami. M. I.. Tyler opisuje pacjenta omawianego tu typu: „Robi rzeczy nierozważne i absurdalne. Przestraszony, podejrzliwy, nieufny, jęczy i wyje. Jest gwałtowny w każdym swoim działaniu. Dziwne pragnienia, na przykład jedzenie węgla itd.". Cieuta ma skłonności do lęku, boi się towarzystwa, chce być sama. W obcych miejscach jest przestraszona, niepewna. M. L. Tyler dodaje, że „|...| starsi ludzie boją się dłuższego okresu choroby przed śmiercią”.
Ci na — lek stosowany głównie u dzieci jako środek przy robaczycach. Poradnik DHU podaje: „Środek bardzo podobny do Chamomilla. Pod względem psychicznym ma w obrazie płaczliwość, stany lękowe. upór. kapryśność. Osobnicy typu Ci na mają bardzo żywą reakcję na dotyk”. M. L. Tyler pisze: „Dzieci budzą się przestraszone, podskakują, krzyczą, drżą i mówią o tym. Dziecko płacze bez powodu. Żąda wielu rzeczy i wszystko odrzuca. Odporne na wszelką perswazję i pieszczotę. Kłopoty wywołują ciągłą potrzebę pocierania lub dłubania w nosie. Dzieci z rozszerzonymi źrenicami mające nocne strachy i robaki”. N. 8. Hutchingsowio piszą: „Cina jest doskonałym środkiem przeciw nocnym lękom, gdy dziecko budzi się krzycząc ze strachu”. Dzieci śpią niespokojnie, zgrzytają zębami, są kapryśne, nerwowe, drażliwe i wiecznie niezadowolone, a przy tym ogromnie żarłoczne. Inne objawy wskazujące, że omawiany lek nadaje się dla pacjenta, to kwaśny zapach ciała, kaszel wywołany złością, moczenie nocne, niespokojne sny i objawy histeryczne jako reakcja na zadaną karę. U małych dzieci ponadto awersja do mleka matki, charakterystyczna bladość