10. Badania kliniczne leków
a) cel - określenie stopnia bezpieczeństwa i skuteczności stosowanego leku
b) 2 etapy
• przed zarejestrowaniem (fazy I, II, III)
• po rejestracji - lek jest dopuszczony do sprzedaży (faza IV)
c) przed rejestracja leku firma farmaceutyczna jest zobowiązana do przeprowadzenia 3 faz badań klinicznych; każda faza - co najmniej 1 badanie kliniczne
d) wytyczne GCP (Good Clinical Practice) - Dobrej Praktyki Klinicznej (Rozporządzenie Ministra Zdrowia)
Fazy badań klinicznych
I faza - badany jest nowy lek lub metoda leczenia na bardzo małej grupie osób po raz
pierwszy, celem oceny bezpieczeństwa, określenia dawki bezpiecznej i sprawdzenia działań ubocznych
II faza - badany lek lub metoda wykorzystywana jest w większej grupie osób, celem
oceny skuteczności i dalszego identyfikowania działań ubocznych
III faza - lek lub metoda badana jest w dużej grupie osób, celem potwierdzenia
skuteczności, działań ubocznych oraz porównanie z popularnym lekiem lub metodą (tzw. referencyjnym)
IV faza - badania prowadzi się po zarejestrowaniu leku lub metody, celem sprawdzenia
jego działania w różnych grupach pacjentów (ew. poszerzenie wskazań)
> Badania kliniczne leków to obecnie zawsze badania randomizowane kontrolowane z placebo (lub lekiem referencyjnym) z podwójnie ślepą próbą.
> Badania kliniczne metod diagnostycznych i terapeutycznych obecnie zawsze badania randomizowane kontrolowane z placebo (lub lekiem referencyjnym) z podwójnie (a często pojedynczą) ślepą próbą.
Bibliografia, bibliometria, wykorzystanie prac naukowych.
1. Wiedza medyczna
a) pisana - publikacje medyczne (drukowane i w formie elektronicznej)
b) ustna - koledzy i koleżanki po fachu
c) szkolenia - praktyczne kursy, kongresy
2. Rodzaje publikacji
a) podręczniki i monografie (dobrze udokumentowane) - jest ich ilościowo najmniej
b) prace poglądowe (przegląd wiedzy)
c) prace oryginalne (badawcze) - jest ich najwięcej
d) streszczenia, referaty
e) pozostałe publikacje
• prace popularno - naukowe
• strony internetowe
• wystąpienie zjazdowe (= aktywność naukowa)
• broszury
• raporty z badań