\ 8 Niektóre dylematy zarządzania współczesnymi organizacjami
prognozy na dwa lata lub więcej są przeważnie nietrafne". Shreden zwraca uwagę, że ogólny wniosek wynikający z jego badań jest następujący: prognozy naiwne (np. że jutro będzie tak samo jak dziś) są trafniejsze niż prognozy uzyskane przy zastosowaniu najbardziej skomplikowanych metod.
Jest tak dlatego ponieważ najczęściej nie rozumiemy natury przyszłości. Aby móc ocenić precyzję prognozy powinniśmy móc porównać prognozę przyszłości z samą przyszłością (a nie z jej wizją).
To nie jest tylko sofistyka!
Gdy patrzymy z dzisiejszej perspektywy na przyszłość - istnieje jakieś prawdopodobieństwo, że dane zdarzenie w przyszłości nastąpi. Możemy określić rozkład losowy (zmiennej losowej) dla przyszłości. Można zastosować zmienną zero-jedynkową. Niektóre zdarzenia w przyszłości są konsekwencją zdarzeń poprzedzających je, które już były, lub są teraz. Istnieje więc splot zdarzeń istniejących lub (i) powstających „jutro" w wyniku których powstanie jakaś przyszłość. Prognozowanie ile będzie kosztowała baryłka ropy w przyszłym roku jest po prostu zgadywaniem.
Niemożliwość prognozowania przyszłości w kontekście trwałych wyborów strategicznych analizował Eisenmann12. Jego zdaniem różnymi kombinacjami trwałych wyborów i niepewności trzeba w różny sposób zarządzać. Gdy niepewności z trwałych wyborów są niewielkie - wystarczy zarządzanie biurokratyczne.
Gdy jedna zmienna jest wysoka druga niska- wystarczające jest szybkie zarządzanie adaptacyjne. W kontekście dużych korzyści z trwałych wyborów i dużej niepewności pojawia się strategiczny dylemat. Jego rozwiązanie polega na wyborze:
■ prognozowania (gdy wybory są cenne a niepewność niska),
■ przystosowanie się (gdy jest odwrotnie),
■ próbować rozwiązać sprzeczność powstałą w wyniku tego, że musimy dokonać trwałych wyborów pomimo niepewności.
Taka klasyfikacja nie uwzględnia jednak specyfiki branżowej czy sektorowej. Co w jednym sektorze wymaga wysokiego poziomu trwałości wyboru (np. sieci energetyczne, elektrownie) w innej może mieć małe znaczenie. Ze względu na konkurencję wewnątrz sektora, im więcej w nim trwałych wyborów, tym większa stabilność ale mniejsza wrażliwość na konkurencję między sektor ową, a więc większa niepewność, czyli ryzyko.
12 S. Eisenman, Building Design Portfolios, Rockport Publisher 1997.