6878601964

19

Na bardziej przekonywających przesłankach litologiczno-stratygra-ficznych można ustalić pozycję osadów interglacjalnych w stosunku do utworów ostatniego zlodowacenia. Istotne znaczenie posiada tu charakterystyczny dla rozpatrywanego terenu pokład szarych iłów war-wowych, tworzący najniższy segment profilu stratygraficznego kęp i obrzeżenia Basenu Grudziądzkiego. Stwierdzono go w licznych wierceniach inżynieryjno-geologicznych, przeprowadzanych równocześnie z wierceniem badawczym w najbliższym sąsiedztwie omawianego stanowiska. Uzyskane tą drogą materiały posłużyły do sporządzenia przekroju geologicznego wzdłuż linii przebiegającej mniej więcej równolegle do zachodniego brzegu Jeziora Rudnickiego Wielkiego w odległości około 35—40 m od dokumentowanego stanowiska (ryc. 2 i 3). Przekrój ten ukazuje sposób występowania iłów warwowych i ich stosunek do górnej serii organogenicznej. Pozwala on stwierdzić dwa ważne fakty dotyczące pozycji stratygraficznej omawianych osadów organogenicznych, a mianowicie: górna seria osadów organogenicznych występuje pod iłem warwowym, ił warwowy uległ rozcięciu erozyjnemu. Pierwszy fakt rozstrzyga o przynależności iłów warwowych do osadów ostatniego zlodowacenia, drugi zaś tłumaczy brak warstwy iłów warwowych w otworze wiercenia badawczego. Interpretację taką zdają się potwierdzać fragmenty iłu w żwirach piaszczystych, stwierdzone w otworze badawczym na głębokości 5,55—8,30 m.

Stosunek eemskich osadów organogenicznych do osadów ostatniego zlodowacenia przedstawiono na ryc. 4 w nawiązaniu do schematycznego profilu morfologiczno-stratygraficznego Kępy Strzemięcińskiej.

Należy zwrócić uwagę na najstarszy poziom gliny morenowej zlodowacenia bałtyckiego, leżący ponad osadami z florą eemską w Rządzu (E. Drozdowski, K. Tobolski 1972). Na omawianym terenie ten gliniasty osad pojawia się miejscami pod pokładem szarych iłów warwowych na wysokości od około 10 m do 15 m n.p.m. O występowaniu gliny morenowej pod szarymi iłami warwowymi wspomniał już A. Jentzsch (1901), podkreślając jednocześnie nieciągłe jej rozprzestrzenienie. Sprawa wieku gliny w tej sytuacji stratygraficznej jest bardzo interesująca i wymaga podjęcia specjalnych prac badawczych.

Górna część profilu osadów ostatniego zlodowacenia będzie omówiona w rozdziale poświęconym analizie osadów glacjalnych.

Uzyskane dotąd dane paleobotaniczne i geologiczne umożliwiają wyznaczenie dolnej granicy kompleksu osadów zlodowacenia bałtyckiego w obrębie Basenu Grudziądzkiego. Zasadnicze znaczenie w tym względzie mają następujące fakty:

— występowanie szarych iłów warwowych powyżej górnej serii organogenicznej w profilu wiercenia badawczego w Grudziądzu-Mniszku