6946041225

Część I. Zadania z zakrcut k ■■ztalctrnia kitllurowy-liierackiego oparte nu tekstach literackich 21

Część I. Zadania z zakrcut k ■■ztalctrnia kitllurowy-liierackiego oparte nu tekstach literackich 21

Zadanie 1.3.

Przykładowa realizacja (2)

Wstęp

Przyroda i jej związek / przeżyciami człowieka (przedmiot zainteresowania artystów różnych epok. np. romantyzmu i modernizmu).

Teza

Opisy przyrody mogą odzwierciedlać przeżycia bohaterów mieć znaczenie symboliczne.

Odw ołanie do

załączonego

tekstu.

1.    Paralelizm obrazów przyrody i przeżyć człowieka w balladzie Król olch

Johanna Wolfganga Goethego:

•    realistyczni bohaterowie ballady (ojciec i syn) ukazani w romantycznej scenerii wietrznej nocy („Noc padła na las, las w mroku spał") potęgującej tajemniczość i strach

•    czas akcji sprzyjający pojawieniu się niesamowitych zjaw, takich jak król olch i jego córki, wabiące do siebie chłopca (symbole świata ludowej fantastyki)

•    przebieg akcji - pędzący na koniu ojciec trzymający na rękach chorego syna („ojciec syna do domu wiózł"), który ostatecznie, przed osiągnięciem celu podróży, umiera („w tym głuchym lesie wśród olch i brzóz syn skonał mu już")

•    zestawienie majaczenia syna z realizmem ojca

•    obrazy upersonifikowanej przyrody, współgrające z sytuacją galopującego na koniu ojca. który pragnie uratować swojego chorego syna

•    panujący w utworze nastrój grozy i tajemniczości wyraźnie podpowiada, co przeżywają bohaterowie (niepewność, strach).

Wniosek z tej części wypowiedzi

Ballada Goethego za pomocą sugestywnych obrazów przyrody wyraża pełne tajemnic wnętrze człowieka.

Odwołanie do wybranego tekstu kulimy.

2.    Symboliczne wyrażanie przeżyć w cyklu sonetów Krzak dzikiej róży

w Ciemnych Smreczynach Jana Kasprowicza:

•    górski krajobraz oparty na paraleli obrazów dzikiej róży oraz próchniejącej limby (symbole życia i śmierci)

•    dramatyzm pejzażu - ilustracja walki toczącej się o życie odzwierciedlona za pomocą znaczących, symbolicznych walorów' (pąs, czerwień róży siła, próchno limby słabość)

•    panująca wokół cisza wody (symbol przemijania) skłania do stawiania pytań egzystencjalnych o sens bytu

•    poeta nie nazywa w prost przeżyć człowieka, stosuje w tym celu symbol. Wniosek z tej części wypowiedzi

Pejzaże tatrzańskie mówią o tym. co niewyrażalne, Jan Kasprowicz opisuje przy ich pomocy tajemnice ludzkiej egzystencji i ewokuje subtelne stany duszy.

Odwołanie do wybranego tekstu kulimy.

3.    Chłopi Władysława Stanisława Reymonta - przyroda lustrem człowieka:

•    kalendarz natury wyznaczający rytm życia mieszkańców Lipiec (symboliczne znaczenie tytułów poszczególnych części eposu)

•    Jagna jako symbol piękna i siły natury, ale też jej zagrożeń

•    zagadki życia psychicznego Jagny opisane za pomocą symbolicznych „krajobrazów duszy" (bohaterka w relacjach z mężczyznami przypomina bluszcz, ziemię czekającą na wiosenne słońce)

•    język i styl poetycki zastosowany w prozie nasycony symbolami. Wniosek z tej części wypowiedzi

Obrazy przyrody w literaturze młodopolskiej mają znaczenie symboliczne, przywołują wielość znaczeń.