dekapitalizacji obiektów i urządzeń, jak i nie zawsze właściwego rozmieszczenia przestrzennego elementów sieci. Generuje to znaczne dysproporcje między regionami.
Inwestycje infrastrukturalne w transporcie są w dużej części finansowane przez państwo, przy czym udział władz publicznych w finansowym wspomaganiu poszczególnych gałęzi transportu jest zróżnicowany. Generalnie środki finansowe na realizację inwestycji infrastrukturalnych mogą pochodzić z następujących źródeł1:
■ budżet państwa i państwowe fundusze celowe,
■ budżety samorządowe,
■ fundusze Unii Europejskiej (PHARE, ISPA, Fundusz Spójności, fundusze strukturalne),
■ kredyty Międzynarodowych Instytucji Finansowych: EBI, BS, EBOR,
■ kapitały prywatne (np. w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego),
■ środki własne przedsiębiorstw.
Środki finansowe pochodzące z funduszy Unii Europejskiej są znaczącym źródłem finansowania inwestycji infrastrukturalnych w Polsce. Jeszcze w okresie przedakcesyjnym na inwestycje infrastrukturalne w transporcie wykorzystano środki pochodzące z funduszy PHARE i ISPA, a w pewnym stopniu również SAPARD, przeznaczonego na wspieranie rozwoju obszarów wiejskich. Od 1 maja 2004 środki pomocowe z budżetu Unii Europejskiej pochodzą z Funduszu Spójności, funduszy strukturalnych oraz budżetu sieci transeuropejskich TEN-T.
W perspektywie finansowej 2004-2006 środki na infrastrukturę transportu zostały przewidziane w trzech różnych programach operacyjnych, w zależności od funduszu, z którego one pochodziły i rangi infrastruktury. Łączna kwota funduszy krajowych i wspólnotowych zaplanowanych na rozwój transportu wyniosła ok. 5446 min euro2. Środki pomocowe pochodzące z Funduszu Spójności mogły być przeznaczone na realizację tylko takich projektów, które służyły realizacji podstawowych priorytetów Narodowego Planu Rozwoju, dotyczyły sieci transportowych międzynarodowego znaczenia, a ich wartość wynosiła powyżej 10 min euro. Natomiast przebudowa dróg krajowych realizowana była w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Transport (SPO-T) i współfinansowana z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR). Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR) w przeciwieństwie do pozostałych dwóch programów miał wymiar typowo regionalny, a wpływ na kierunki wykorzystania tych środków miały
3
A. Koźlak: Ekonomika transportu. Teoria i praktyka gospodarcza. Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2007, s. 41.
Formy i metody finansowania infrastruktury transportu w Polsce. Red. A. S. Grzelakowski. Wyd. Akademii Morskiej w Gdym, Gdynia 2005, s. 145.