• Chodzi tu o przymus psychiczny
• Nie każdy stan obawy jest prawnie istotny, wyłącznie groźba bezprawna (art.87 KC) jest
niedopuszczalną ingerencją w proces motywacji człowieka
• Bezprawność groźby —»nie tylko czyny bezwzględnie zabronione przez system prawny, ale
również działania legalne, ale niedozwolone w celu skłonienia kogoś do złożenia oświadczenia woli określonej treści
• Groźba musi być bezprawna i poważna - powodująca poważne niebezpieczeństwo dla dóbr
osobistych lub majątkowych jakiejkolwiek osoby
• Groźba może pochodzić zarówno od adresata oświadczenia woli, jak i od osoby trzeciej,
chociażby nawet adresat nie wiedział o groźbie
• Oświadczenie woli złożone pod wpływem groźby jest ważne, ale istnieje podstawa prawna do
uchylenia się od jego skutków prawnych (wyjątek: testament - złożony pod wpływem groźby jest bezwzględnie nieważny, art. 945 KC)
UCHYLENIE SIE OD SKUTKÓW PRAWNYCH
■ Prawo do uchylenia się od skutków prawnych przysługuje w przypadku oświadczeń woli złożonych pod wpływem błędu, podstępu lub groźby i jest to prawo podmiotowe kształtujące
■ Składa się kolejne oświadczenie woli, które wyraża decyzję uchylenia się od skutków prawnych pierwotnie dokonanej czynności prawnej
■ Wymagana forma pisemna ad probationem
■ Oświadczenie musi być złożone drugiej stronie pierwotnej czynności prawnej (art. 88§1 KC)
■ Aby oświadczenie woli mogło zostać uznane za złożone drugiej stronie, składający oświadczenie woli musi stworzyć takie warunki, w których tylko i wyłącznie od decyzji adresata będzie zależało, czy zapozna się z treścią oświadczenia woli, czy nie
■ Uchylenie się od skutków prawnych następuje bez udziału organu orzekającego. Sąd rozstrzyga natomiast, czy zaszły przesłanki ważnego uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia woli (orzeczenie sądu ma charakter deklaratoryjny, a nie kształtujący)
■ Prawo do uchylenia się od skutków prawnych złożonego oświadczenia woli jest ograniczone rocznym terminem, który liczy się od dnia wykrycia błędu lub podstępu albo od dnia, kiedy stan obawy przed groźbą ustał (tzn. również w sytuacji, gdy groźba została zrealizowana)
■ Uchylenie się od skutków prawnych powoduje zgaśnięcie wszelkich związanych z oświadczenie woli konsekwencji prawnych ex tunc (z mocą wsteczną). Nie można jednak domagać się jakiejkolwiek zmiany treści wadliwego oświadczenia.
■ Ugoda: art. 918 KC
18