CENTRUM KSZTAA
ENIA USTAWICZNEGO
Im. Pokolenia Kolumbów
Klasa Id
Technik bezpieczeństwa i higieny pracy
PRACA KONTROLNA
Przedmiot:
TECHNICZNE BEZPIECZEC
STWO PRACY
Temat: Ogólne wymagania BHP w pomieszczeniach pracy.
Wykonała:
Monika Bańka
Nauczyciel prowadzÄ…cy:
Paweł Wachol
PA
OCK 2009 rok
Pomieszczeniem pracy jest pomieszczenie przeznaczone na pobyt pracowników, w którym
wykonywana jest praca zawodowa. Pracodawca jest zobowiązany utrzymywać pomieszczenia pracy
w czystości i porządku oraz zapewnić ich okresowe remonty i konserwacje w celu zachowania
wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy.
POMIESZCZENIA PRACY
Obiekty budowlane, budynki i inne obiekty, w których będą pracować ludzie, muszą spełniać warunki
umożliwiające utrzymanie higieny i ochronę zdrowia pracowników oraz innych osób znajdujących się
tam. W obiektach nowo budowanych powyższe normy zostają spełnione. Zabiega o to właściciel w
fazie projektowej i wykonawczej.
Trudniej jest zapewnić odpowiednie warunki w obiektach już istniejących. Mogą się tam pojawiać
zagrożenia wynikające z , niestarannego wybudowania lub z
le przeprowadzonego remontu, np.:
" wydzielanie się toksycznych gazów, oparów lub pyłów,
" zatrucia lub zanieczyszczenia wody lub gleby,
" zawilgocenia budynków oraz niebezpieczne promieniowanie,
" hałas i drgania mające wpływ na prawidłową pracę, wypoczynek i sen,
" zagrożenia elektryczne.
W zależności od czasu przebywania pracownika rozróżniamy pomieszczenia na:
" Pomieszczenia pracy stałej  pomieszczenie pracy, w którym łączny czas przebywania tego
samego pracownika w ciÄ…gu 1 doby przekracza 4 godzin.
" Pomieszczenia pracy czasowy  pomieszczenie pracy, w którym łączny czas przebywania tego
samego pracownika w ciÄ…gu 1 doby wynosi od 2 do 4 godzin.
Pomieszczeniem pracy nie są pomieszczenia przeznaczone na pobyt pracowników, w których:
" A
ączny czas przebywania tych samych pracowników w ciągu 1 zmiany roboczej jest krótszy
niż 2 godziny a wykonywane czynności maja charakter dorywczy lub praca polega na krótkim
przebywaniu związanym z dozorem lub konserwacją urządzeń, albo utrzymaniem porządku i
czynności.
" Pomieszczenia, w których zachodzą procesy technologiczne nie pozwalające na zapewnienie
odpowiednich warunków przebywania pracowników w celu ich obsługi bez zastosowania
środków ochrony indywidualnej i zachowania specjalnego reżimu pracy.
" Pomieszczenia, w których jest prowadzona hodowla roślin lub zwierząt niezależnie od czasu
przebywania w tych pomieszczeniach pracowników zajmujących się obsługą.
Wszystkie te pomieszczenia powinny zapewniać bezpieczne i higieniczne warunki pracy. Jest to
obowiązek moralny i prawny ciążący na pracodawcy. Do podstawowych wymogów należy dobre
oświetlenie, prawidłowa wentylacja, ochrona przed wilgocią, hałasem, drganiami, zapewnienie
odpowiednich warunków przestrzennych i higieniczno-sanitarnych.
PODSTAWOWE WARUNKI PRZESTRZENNE POMIESZCZEC
PRACY
Przyjmuje się, że na jednego pracownika w pomieszczeniach stałego pobytu powinno przypadać co
najmniej 13 m3 wolnej objętości pomieszczenia oraz 2 m2 powierzchni podłogi.
Wysokość pomieszczenia pracy przy stałej pracy nie może być niższa niż:
" (kiedy nie występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub życia )  2,2m
" Dla pomieszczenia w świetle jeżeli są nie więcej niż 4 osoby  2,5m
" 3m w świetle jeżeli w pomieszczeniach przebywają więcej niż 4 osoby.
Wentylację pomieszczeń należy stosować we wszystkich pomieszczeniach w celu zachowania
odpowiedniej czystości powietrza, jego wilgotności i temperatury. Usytuowanie wentylacji nie może
powodować przeciągów, wyziębiania lub przegrzewania pomieszczeń.
Nawiewu powietrza z urządzeń wentylacyjnych lub klimatyzacji nie należy kierować bezpośrednio
na pracownika i jego stanowisko pracy. W przypadku wystąpienia zanieczyszczeń powietrza pyłami
lub gazami, należy zastosować hermetyzację procesów technologicznych polegającą na szczelnym
obudowaniu maszyn lub pomieszczeń technologicznych.
Jeżeli nie jest to możliwe, to zanieczyszczone powietrze należy odprowadzać instalacją wentylacyjną z
odciągami miejscowymi, wyposażoną w odpowiednie filtry. Klimatyzacja lub wentylacja nie może
powodować przeciągów, wyziębienia lub przegrzewania pomieszczeń pracy.
WentylacjÄ™ dzielimy na grawitacyjnÄ… (naturalnÄ…) i mechanicznÄ… (wymuszonÄ…).
Działanie wentylacji grawitacyjnej polega na ruchu powietrza wywołanym różnicą temperatur
wewnÄ…trz i na zewnÄ…trz budynku i wspomaganym wiatrem. Powietrze z zewnÄ…trz dostaje siÄ™ przez
specjalne otwory wentylacyjne nawiewne jak również przez nieszczelne okna i drzwi. Zużyte
powietrze natomiast wydostaje się przez otwory wywiewne usytuowane w górnej części
pomieszczenia. Wentylację grawitacyjną kontroluje się przy pomocy regulowanych nawiewników.
Wadami wentylacji grawitacyjnej jest niska skuteczność, jej zależność od warunków atmosferycznych,
brak możliwości regulacji.
Mankamenty te eliminuje wentylacja mechaniczna. Wentylacja ta może być połączona z odzyskiem
ciepła. Świeże powietrze po przejściu przez filtr jest kierowane do wymiennika ciepła, gdzie pobiera
ciepÅ‚o od powietrza wywiewanego ogrzewajÄ…c siÄ™ nawet do 18°C i za pomocÄ… przewodów
izolowanych napływa do budynku. Przepływem powietrza sterują dwa wentylatory: nawiewny i
wyciÄ…gowy.
Pomieszczenia pracy powinny mieć odpowiednią temperaturę powietrza w zależności od rodzaju
wykonywanej pracy i wysiłku fizycznego potrzebnego do wykonania tej pracy zgodnie z polskimi
normami
" I rodzaj z dopuszczalnÄ… temperaturÄ… 5oC  sÄ… to pomieszczenia nie przeznaczone na pobyt
ludzi i pomieszczenia przemysłowe podczas działania dyżurnego: chłodzenie, magazyny- bez
pracy stałej.
" II rodzaj z dopuszczalną temperaturą 8oC  SA to pomieszczenia, w których nie występują
zyski ciepła a jednorazowy pobyt osób znajdujących się w ruchu i okryciach zewnętrznych nie
przekracza 1h lub pomieszczenia, w których występują zyski ciepła od urządzeń
technologicznych oświetlenia przekraczające 25 W/ 1 m3 kubatury pomieszczenia: (klatki
schodowe, hale sprężarek, hartownie, wydział do obróbki cieplnej).
" III rodzaj z dopuszczalną temperaturą 12oC  są to pomieszczenia, w których nie występują
zyski ciepła, ale te pomieszczenia SA przeznaczone do stałego przebywania ludzi znajdujących
się w okryciach zewnętrznych lub wykonujących pracę fizyczną: (magazyn, składy-stałe
pomieszczenia pracy ma zapewnione środki ochrony indywidualnej, szatnie) oraz dla tych
pomieszczeń pracy, w których występują zyski ciepła od urządzeń technologicznych,
oświetlenia, wynoszące od 10  25 W/m3 kubatury pomieszczenia: (hale pracy fizycznej, hale
targowe, sklepy rybne, mięsne).
" IV rodzaj z dopuszczalną temperaturą 16oC  są to pomieszczenia pracy, w których nie
występują zyski ciepła a są przeznaczone na pobyt ludzi wykonujących pracę fizyczną nie
będących w okryciach zewnętrznych (małe hale produkcyjne). Oraz dla tych pomieszczeń
pracy, w których występują zyski ciepła od urządzeń technologicznych oświetlenia nie
przekraczajÄ…ce 10 W/m3 kubatury pomieszczenia (hale produkcyjne, sale gimnastyczne).
" V rodzaj z dopuszczalną temperaturą 20oC  są to pomieszczenia, które przeznaczone zostały
na stały pobyt ludzi bez okryć zewnętrznych nie wykonujących w sposób ciągły pracy (często
też 18oC)- praca biurowa.
" VI rodzaj z dopuszczalna temperaturą 24oC  pomieszczenia, które są przeznaczone na pobyt
ludzi bez odzieży: (prysznice, pływalnie, żłobki, sale niemowląt, gabinet lekarski, sala
operacyjna).
W każdym zakładzie pracy zatrudniającym powyżej 10 pracowników na 1 zmianę pracodawca
zabezpiecza odpowiednio usytuowane pomieszczenia higieniczno-sanitarne, takie jak szatnie,
ubikacje, umywalnie, pokoje śniadań, pomieszczenia higieniczno-sanitarne dla kobiet, palarnie, a
także w zależności od rodzaju występowania narażeń pralnie odzieży roboczej, pomieszczenia do
suszenia i odpylania odzieży używanej przy pracy, natryski, pomieszczenia do ogrzewania się
pracowników i pomieszczenia do karmienia niemowląt.
Powinny one spełniać wymogi czystości i bezpieczeństwa. Jeżeli w zakładzie pracy nie występują
czynniki szkodliwe dla zdrowia i prace brudzące lub nie ma szczególnych wymagań sanitarnych, a
pracodawca zatrudnia nie więcej niż 20 pracowników to pomieszczenie do spożywania posiłków,
przechowywania odzieży i mycia może być jedno. Jeżeli wśród zatrudnionych są osoby
niepełnosprawne, powyższe pomieszczenia należy dostosować do ich warunków sprawnościowych.
Szatnie są to osobne pomieszczenia przeznaczone do przechowywania odzieży własnej, roboczej oraz
środków ochrony indywidualnej usytuowane w taki sposób, aby umożliwiały szybką i bezpieczną
ewakuację oraz spełniały warunki higieniczne. Urządzane są w zależności od rodzaju pracy
wykonywanej przez pracowników.
WYMAGANIA DLA SZATNI
" Powinna być urządzona w oddzielnych lub wydzielonych miejscach w zakładzie pracy.
" Pomieszczenia te powinny być suche i w miarę możliwości oświetlane światłem dziennym.
" Szatnie mogą być urządzone w piwnicach przy zastosowaniu materiałów izolujących przed
utratą ciepła oraz przy zastosowaniu wentylacji mechanicznych.
" W szatniach należy zapewnić czterokrotną wymianę powietrza na 1h a w tych szatniach,
które są wyposażone w okna otwierane przeznaczonych dla nie więcej jak 10 pracowników
wymiana nie może być mniejsza jak 2 razy na 1h.
" Szatnie powinny być wyposażone w miejsca siedząca dla min 50 % zmiany, licząc zmianę
największą
" Szerokość przejść między dwoma rzędami szaf oraz głównych przejść komunikacyjnych nie
może być mniejsza jak 1,5 m także szerokość przejść między szafami a ścianami szatni nie
może być mniejsza jak 1,5 m.
" Wyposażenie szatni w szafki powinno spełniać wymagania zawarte w polskich normach.
KLASYFIKACJA SZATNI
a) Szatnia odzieży własnej pracowników- przeznaczona do przechowywania odzieży własnej
pracowników; jeżeli ta odzież nie może się stykać z odzieżą roboczą i środkami ochrony
indywidualnej powinny być:
" Wyposażone w szafy przeznaczone do indywidualnego użytku dla każdego
pracownika, powinno się znajdować 0,3 m2 wolnej powierzchni podłogi na każdego
pracownika korzystajÄ…cego z szatni.
" Szatnia urządzona w formie wieszakowej powinna być osobna dla mężczyzn i kobiet a
jeżeli jest na 1 zmianie mniej jak 5 osób to szatnia może być wspólna, ale muszą być
urzÄ…dzone kabiny do przebierania siÄ™.
" Stojaki wieszakowe powinny być jednopoziomowe i mieć w dowolnej części siatkowe
półki a w górnej części półki na nakrycia głowy.
b) Szatnie odzieży roboczej i ochronnej przeznaczone są do przechowywania odzieży i obuwia
roboczego oraz odzieży ochronnej, szatnia ta powinna być urządzona niezależnie od szatni
odzieży własnej pracowników. Wymagania dla szatni odzieży roboczej i ochronnej:
" Szerokości i przejścia standardowe
" Szafy przeznaczone do indywidualnego użytku
" 0,3 m2 wolnej powierzchni podłogowej na każdego pracownika korzystającego z
szatni
" Zapewnione bezpośrednie połączenie z umywalnią, natryskami i szatnią odzieży
własnej pracowników.
c) Szatnie podstawowe  przeznaczone do przechowywania odzieży własnej oraz odzieży
roboczej i środków ochrony indywidualnej pracowników, szatnia powinna mieć bezpośrednie
połączenie z umywalnią, przeznaczona jest dla prac zwykłych i mało brudzących się.
Wymagania:
" Co najmniej 0,5 m2 wolnej powierzchni podłogi na każdego pracownika
korzystajÄ…cego z tej szatni
" Powinna być wyposażona w dwie szafy pojedyncze lub 1 podwójną na każdego
pracownika korzystajÄ…cego z tej szatni.
" Jedna szafa pojedyncza lub jedna część szafy podwójnej powinna być przeznaczona
na odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej, druga zaś na środki ochrony
własnej pracowników.
d) Szatnie przepustowe  składają się z części przeznaczonej na odzież własna oraz części
przeznaczonej na odzież roboczą i ochronną a także przepustowego zespołu sanitarnego
wyposażonego w natryski łączącego obie te części szatni. Szatnie te powinny być
zorganizowane dla pracowników zatrudnionych przy pracach z czynnikami niebezpiecznymi
lub przy pracach, przy których występuje intensywne zabrudzenie.
Wymagania:
" 0,3 m2 wolnej powierzchni podłogi na każdego korzystającego pracownika
" Część szatni przeznaczona na odzież własną powinna odpowiadać wymaganiom
określonym dla szatni odzieży własnej pracowników.
" Dla pracowników mających kontakt z substancjami trującymi lub zakaz
nymi powinna
być przeznaczona odrębna szatnia przepustowa.
ZESTAW UMYWALEK
Mogą być instalowane w pomieszczeniach ustępów lub osobno. Jeżeli w pracy pracownicy są
narażeni na zabrudzenie nóg, to należy w umywalni zainstalować brodzik.
Pomieszczenia z natryskami przysługują pracownikom wykonującym prace, przy których występuje
zabrudzenie całego ciała. Należy je usytuować w ciągu zespołu szatni z łatwym dostępem, nie
utrudniającym przejścia dla osób umytych lub przebranych. W pomieszczeniach tych musi być ciepło,
powinna być również ubikacja.
DRZWI
" Powinny się otwierać na zewnątrz
" Muszą być dopasowane do pomieszczenia pracy
" Nie powinny być stosowane progi lub nie wyższe jak 20mm
" Szerokość drzwi nie mniejsza niż 0.9 m a wysokośc=2m
" Drzwi łatwo tłukące powinny być osłonięte
OKNA
" W pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi stosunek okien liczony w swietle ościeżnic
do powierzchni podłogi powinien wynosić co najmniej 1 do 8 a w innych pomieszczeniach, w
których oświetlenie naturalne jest wymagane ze względu na przeznaczenie tego
pomieszczenia powinien wynosić co najmniej 1 -2.
" W pomieszczeniach pracy, w których przebywaja pracownicy a pomieszczenia te znajduja się
powyżej 2 kondygnacji i wychodzą na chodniki lub inne powinny mieć skrzydła otwierane do
wewnÄ…trz.
" Okna w pomieszczeniach z przeznaczeniem na pobyt osób niepełnosprawnych powinny być
wyposażone w urządzenia do ich otwierania umieszczonych nie wyżej niż 1,2 m od poziomu
podłogi.
HAA
AS
" Zarówno budynek i urządzenia z nim związane powinny być zaprojektowane i wykonane
w taki sposób, aby poziom hałasu na który narażeni są pracownicy nie stanowił
zagrożenia dla ich zdrowia, a także umożliwiał im pracę, odpoczynek i sen w
zadawalajÄ…cych warunkach.
" Pomieszczenia w budynkach mieszkalnych, zamieszkania wspólnego i użyteczności
publicznej należy wprowadzać także rozwiązania technologiczne, które będą chroniły
przed hałasem zewnętrznym przenikającym do tych pomieszczeń z poza budynku
ELEMENTY ERGONOMII, FIZJOLOGII I HIGIENY PRACY
Ustępy powinny być usytuowane, w miarę możliwości, jak najbliżej miejsca pracy.
Odległość ustępu od najdalszego stanowiska pracy nie powinna większa niż 75 m, a w przypadku
pracowników pracujących na otwartej przestrzeni maksymalnie 125 m. W budynkach wskazane jest,
aby ustępy byty urządzone na każdej kondygnacji. Ustęp powinien być poprzedzony izolującym
pomieszczeniem z umywalką. Drzwi tych pomieszczeń powinny zamykać się samoczynnie.
Na budowach, przestrzeniach otwartych, w budynkach, gdzie nie ma instalacji wodociÄ…gowej i
kanalizacji, można zastosować ustępy ze zbiornikami nieczystości szczelnie zamkniętymi.
Pomieszczenia do spożywania posiłku przyniesionego przez pracownika do pracy powinny być
wyposażone w stoli ki i krzesła oraz umywalki z dopływem zimnej i ciepłej wody. Należy również
udostępnić szafki do przechowywania, w warunkach higienicznych, posiłku pracownika i urządzenia
do jego podgrzania. W razie potrzeby należy udostępnić pomieszczenie dodatkowe z możliwością
wydawania napojów lub posiłków regeneracyjnych.
Dla osób pracujących w warunkach wyjątkowo szkodliwych, np. gdy występują czynniki chemiczne,
zakaz
ne itp., trzeba zapewnić oddzielną jadalnię w taki sposób, aby pracownik mógł przed
spożywaniem posiłku pozostawić odzież ochronną i umyć się.
Należy również zorganizować pomieszczenie sanitarne dla kobiet (powinna to być kabina
wyposażona w umywalkę z dopływem ciepłej wody, bidetem i miską ustępową) oraz pomieszczenie
dla kobiet w ciąży i kobiet karmiących wyposażone w miejsce do leżenia. Inne pomieszczenia to
palarnie i pomieszczenia do ogrzewania się pracowników.
W takim pomieszczeniu, w zimie, minimalna temperatura to 16°C.
PODA
OGA
Podłoga powinna być stabilna, równa i nieśliska, niepyląca i odporna na ścieranie oraz nacisk, a także
łatwa do utrzymania w czystości. W pomieszczeniach, w których mogą wystąpić mieszaniny
wybuchowe palnych par, pyłów lub gazów z powietrzem, powierzchnie podłóg powinny być
wykonane z materiału niepowodującego iskrzenia mechanicznego lub wyładowań
elektrostatycznych. Jeżeli podłoga jest wykonana z materiału będącego dobrym przewodnikiem
ciepła lub jeżeli przy wykonywaniu pracy występuje jej zamoczenie, w przejściach oraz w miejscach
do stania i siedzenia powinny znajdować się podesty izolujące od zimna lub wilgoci albo powinny być
stosowane inne środki izolujące. Podesty powinny być stabilne, wytrzymałe na obciążenie użytkowe,
zabezpieczające przed poślizgiem i potknięciem oraz łatwe do utrzymania w czystości.
OÅšWIETLENIE
We wszystkich pomieszczeniach stałej pracy należy zapewnić oświetlenie dzienne. Oświetlenie
elektryczne należy natomiast zapewnić w tych miejscach, w których odbywa się praca w porze
nocnej, lub jeżeli zastosowanie światła dziennego nie wystarcza do bezpiecznego wykonywania
pracy. Należy pamiętać o tym, że połączenie ze sobą oświetlenia światłem sztucznym i naturalnym
nie może wykazywać różnic natężenia, wywołujących olśnienie przy przejściu między tymi
pomieszczeniami. Wymiary świetlne:
" 3,3 m w świetle jeżeli w pomieszczeniu prowadzone są prace powodująca występowanie
szkodliwych czynników dla zdrowia pracowników.
" 2,2 m w świetle przy stałym przebywaniu ludzi w pomieszczeniach takich jak dyżurki,
portiernie, kioski uliczne pod warunkiem, że w tym środowisku nie występują czynniki
szkodliwe dla zdrowia.
" Przy pracach czasowych i w pomieszczeniach przeznaczonych na czasowy pobyt ludzi
wysokość nie może być niższa niż 2,2m w świetle jeżeli w pomieszczeniu nie występują
szkodliwe czynniki dla zdrowia i 2,5m w świetle jeżeli występują.
Bibliografia:
1. Kodeks pracy.
2. www.ciop.pl
3. ż 16, ż 19, ż 20, ż 39, ż 45-50 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997
r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (DzU z 2003 r. nr 169, poz. 1650 ze
zm.).