ROZWÓJ ZAWODOWY
DORADCY
" zdobywanie nowych doświadczeń poprzez:
Wybrane aspekty rozwoju
- udział w realizacji projektów z zakresu poradnictwa
zawodowego doradcy
zawodowego,
Sylwia Pakulniewicz-Błońska
- wymianę spostrzeżeń dotyczących praktyki zawodowej
ECORYS Polska
(fora dyskusyjne, zjazdy naukowe itp.),
- pogłębioną analizę i ewaluację pracy własnej;
Odpowiedzialność, jaka spoczywa na doradcy zawodo-
" samokształcenie:
wym, sprawia, że nie wystarczy raz zdobyć niezbędną
- systematyczne czytanie literatury fachowej (książek,
wiedzę i umiejętności zawodowe. Rozwój zawodowy
czasopism tematycznych itp.),
jest jednym z podstawowych czynników warunkujących
- oglądanie lub słuchanie audycji i programów poświęco-
wysoką jakość i efektywność pracy doradcy. W jaki sposób
nych problematyce poradnictwa zawodowego i zagadnie-
skutecznie doskonalić swoje umiejętności i rozwijać
niom pokrewnym,
nabyte kompetencje? Na czym polega istota i dynamika
- naukę z wykorzystaniem Internetu (e-learning),
rozwoju zawodowego? Na co należy zwrócić szczególną
- korzystanie z pomocy i merytorycznego wsparcia innych
uwagę podczas planowania działań rozwojowych?
osób (przełożonych, innych doradców itp.).
Na to i inne pytania dotyczące rozwoju zawodowego
Złożoność i wieloaspektowość rozwoju zawodowego
doradcy będziemy starali się odpowiedzieć na łamach
(który zarazem stanowi integralną część rozwoju
niniejszego czasopisma. W pierwszym numerze posta-
osobistego) sprawiają, iż aby przebiegał on harmonijnie,
ramy się wprowadzić Państwa w kwestie dotyczące
poszczególne jego elementy muszą się przenikać. Zdobyte
rozwoju zawodowego doradcy, natomiast w kolejnych
kwalifikacje zawodowe odgrywają niezwykle istotną rolę
numerach przyjrzymy się różnym formom rozwoju
w procesie zmian rozwojowych, jednak by można było
zawodowego doradcy, zastanowimy się nad znaczeniem
mówić o doskonaleniu kompetencji, niezbędne jest posze-
poszczególnych kompetencji i postaramy się zapropono-
rzenie zdobytej wiedzy o umiejętności, które nabywane
wać różnorodne drogi i sposoby ich doskonalenia.
są w praktyce. Jedynie zachowanie równowagi pomię-
Na czym polega rozwój zawodowy doradcy?
dzy poszczególnymi obszarami zapewnia efektywny
Znana dobrze doradcom zawodowym definicja K. Czar-
rozwój kompetencji zawodowych, bowiem  jak twierdzi
neckiego mówi, iż:  rozwój zawodowy człowieka jest to
prof. C. Levy-Leboyer   człowiek uczy się przez całe
taki społecznie pożądany proces przemian ilościowych
życie, doświadczenie zawodowe jest jedynym sposobem
i jakościowych, które warunkują jego aktywny, świa-
zdobycia kompetencji, których nie dają dyplomy . [2]
domy i społecznie oczekiwany udział w przekształcaniu
Od czego zacząć planowanie rozwoju?
i doskonaleniu siebie samego oraz środowiska, w którym
Przystępując do planowania własnego rozwoju zawodo-
żyje. [1] Na czym w praktyce powinien polegać ów proces
wego, dobrze jest na wstępie skoncentrować się na nastę-
w odniesieniu do doradcy zawodowego?
pujących kwestiach i odpowiedzieć sobie na kilka pytań:
Omawiając różnorodne zagadnienia związane z rozwojem
" Własna definicja i kryteria rozwoju  Co oznacza dla
zawodowym doradcy, będącym procesem dynamicznym
mnie rozwój? Co stanowi o rozwoju? Jakie warunki muszą
i zróżnicowanym, warto zwrócić uwagę zarówno na jego
zostać spełnione, żeby można było mówić o rozwoju?
aspekt formalny, jak i nieformalny  praktyczny.
" Cele  Jakie są moje zawodowe cele? Do czego chcę dążyć?
Rozwój zawodowy doradcy o charakterze formalnym
Co chcę osiągnąć?
dotyczy przede wszystkim poszerzania wiedzy i dosko-
" Motywacja  Dlaczego chcę się rozwijać zawodowo?
nalenia nabytych umiejętności zawodowych, powiąza-
Do czego jest mi to potrzebne?
nego z systematycznym podnoszeniem kwalifikacji oraz
" Trudności  Co utrudnia mi dążenie do rozwoju?
dokumentowaniem zmian poprzez udział: w kursach
Jak przezwyciężyć trudności? Kto i jak może mi pomóc?
i szkoleniach, studiach podyplomowych, programach
I w końcu kluczowe pytanie, które warto sobie zadać
certyfikujących oraz konferencjach dla doradców zawo-
 pytanie o obszary rozwoju: w jakich obszarach kompe-
dowych, wyjazdach studyjnych i seminariach.
tencji zawodowych chciałbym się rozwijać? Które z nich
Rozwój zawodowy o charakterze nieformalnym polega
są szczególnie dla mnie ważne i dlaczego? Które przede
na doskonaleniu kompetencji zawodowych doradcy
wszystkim wymagają doskonalenia?
w wymiarze praktycznym i obejmuje:
20
Obszary kompetencji doradcy
Wyszczególnione w modelu MEVOC kategorie
W literaturze i badaniach przedmiotu pojawia się wiele
kompetencji to:
różnych koncepcji i modeli kompetencji doradcy zawodo-
wego. Interesujące rozwiązanie w tym zakresie zawiera
Kariera i edukacja  zawiera szczegółowe kompe-
projekt MEVOC (Quality Manual for Educational and
tencje związane z identyfikacją potrzeb szkolenio-
Vocational Counselling)  Przewodnik Jakości dla Dorad-
wych i zawodowych klientów oraz umiejętnością
ców Zawodowych i Edukacyjnych. Realizację projektu
wykorzystania wiedzy na temat możliwości
MEVOC rozpoczęto w 2003 r. w ramach programu
rozwoju zawodowego w pracy doradczej.
Leonardo da Vinci. Wśród partnerów projektu znalazło
się 19 instytucji z 9 państw (Austrii, Holandii, Niemiec, Praktyka doradcza  zawiera kompetencje zwią-
Polski, Rumuni, Wielkiej Brytanii i Włoch oraz Szwecji zane z praktyką doradczą  wiedzę i umiejętności
i Węgier w charakterze cichych partnerów). niezbędne do efektywnego udzielania wsparcia
Przewodnik opracowany w ramach projektu w wersji klientom i motywowania ich do rozwoju. Do tych
on-line dla doradców zawodowych i edukacyjnych stanowi kompetencji należą przede wszystkim kompetencje
narzędzie pomocne w procesie dokonywania analizy w zakresie komunikacji interpersonalnej, prowa-
i oceny jakości pracy własnej i tym samym umożliwia- dzenia szkoleń, oceny potencjału i stosowania
jące podnoszenie jakości świadczonych przez nich usług. technik doradczych, udzielania pomocy w procesie
Opiera się ono na modelu kompetencji doradcy, złożonym wyboru zawodu oraz przestrzegania zasad etycz-
z 4 kategorii kompetencji, podzielonych na 12 kryteriów, nych w pracy doradcy.
które z kolei zawierają 35 wymaganych umiejętności
Osobowość  skupia się przede wszystkim na opisie
doradcy. Ów model w wersji skróconej został zastoso-
szczegółowych kompetencji osobowościowych
wany także w Standardzie świadczenia usług poradnictwa
doradcy, które są podstawą dobrej organizacji pracy
zawodowego w szkołach profilowanych zawodowo [3]. Stał się
i napędem do samodoskonalenia, takich jak m.in.:
on także inspiracją do stworzenia modelu kompetencji,
motywacja do zawodu, umiejętność zarządzania
mającego za zadanie wspieranie szeroko rozumianego
czasem, umiejętność radzenia sobie ze stresem,
rozwoju zawodowego doradcy w oparciu o zdefiniowane
gotowość do kształcenia się itd.
obszary potrzeb rozwojowych. Szczegółową strukturę
modelu i jego zastosowanie zaprezentujemy Państwu
Umiejętność obsługi komputera  to kompe-
w kolejnych numerach niniejszego czasopisma.
tencje w zakresie wykorzystywania technologii
Bibliografia
informatycznych (przede wszystkim stosowania
1. Czarnecki K., Rozwój zawodowy człowieka. Warszawa,
komputera i korzystania z zasobów Internetu)
Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych 1985.
w pracy doradcy zawodowego.
2. Levy-Leboyer C., Kierowanie kompetencjami. Bilanse
doświadczeń zawodowych. Warszawa, POLTEXT 1997.
3. Metodologia kształcenia dla potrzeb rynku pracy.
Zawodowe drogowskazy. Wsparcie dla modernizacji oferty
szkół o profilu zawodowym. ECORYS Polska Sp. z o.o.,
www.drogowskazy.edu.pl
W tekście posłużono się także informacjami
zamieszczonymi na stronie internetowej
www.mevoc.net.
21