8748915478

Recenzje i noty recenzyjne 453

idei, a skłaniają do sięgania tylko po niezbędne i użyteczne pojęcia; zwartością wywodu i logicznością toku myślenia; rzetelnością badawczą, powściągliwością w wyciąganiu wniosków i racjonalną argumentacją, która pozwala na rzeczowe konkluzje płynące z pozornie „ezoterycznych"' danych.

Michał Buchowski

LITERATURA

Clifford J. 2000

Kłopoty z kulturą, przeł. E. Durak i in., Warszawa: Wydawnictwo KR.

I Ialina M i e 1 i c k a (red.), Folklor i folkłoryzm w zgł o bal izo wartym społeczeństwie polskim, Kielce: Panzet 2009, ss. 186, ISBN: 978-83-61240-88-4.

Folklor jest istotnym składnikiem kultury. Jest on wielorako powiązany z religią, co daje podstawę do traktowania elementów tych dwóch obszarów w kategoriach zależności ewolucyjnej, typologicznej, historycznej oraz kulturowej. Związek folkloru i reli-gii dotyczy, najkrócej mówiąc, sakralnej koncepcji rzeczywistości. W tę problematykę wpisuje się książka Folklor i folkłoryzm w zglohalizowanym społeczeństwie polskim.

Zgodnie z zamysłem redaktora, praca stanowi próbę odpowiedzi na pytanie o to, „jak przeszłość i teraźniejszość splatają się ze sobą, tworząc niepowtarzalną aurę współczesności" (s. 4). Pracę podzielono na trzy części, z których każda nawiązuje do folkloru w perspektywie różnych schematów skojarzeniowych. Taka struktura książki wydaje się dobrze przemyślana.

Wstępny artykuł Haliny Mielickiej - redaktorki książki, dotyczy współczesnego pojęcia folkloru, obejmującego trzy podstawowe płaszczyzny zjawisk społecznych: ideologiczną, aksjonormatywną i behawioralną. Autorka wnikliwie analizuje zmieniające się rozumienie folkloru i jego związek z tradycją, którego wynikiem jest ponadpoko-leniowy przekaz treści kulturowych. W tym sensie, zauważa dalej, folklor stanowi pewien sposób środowiskowego porządkowania świata. Poprzez analizę poszczególnych płaszczyzn folkloru dowodzi, że to pojęcie jest obecnie rozumiane bardzo szeroko. Tekst Haliny Mielickiej wyznacza trzyczęściową strukturę recenzowanej książki i stanowi znakomite teoretyczne wprowadzenie do jej lektury.

W pierwszej części książki, poszczególni autorzy nawiązują do folkloru rozumianego jako system ideologiczny, który przejawia się w wyobrażeniach dobra i zła oraz ich ukonkretnieniu w postaci odpowiednio: anioła i diabła. Treść artykułów dotyczy sfery wewnętrznych doświadczeń człowieka, które mają wpływ na jego myślenie, wyobrażenia i motywy postępowania. Tradycyjna religijność polska jest określana jako religijność ludowa. Istotną rolę w tego typu religijności odgrywająsiły nadprzyrodzone, które ingerują w' świat człowieka, przyczyniając się tym samym do powodzenia lub porażek ludzkich