- fazy gazowej, przede wszystkim H2S, NH3, H20 - produktów reakcji wodoru z siarką, azotem, tlenem, zawartymi w znikomych ilościach w połączeniach -C-S-, -C-N-, -C-O- + nadmiar wodoru, od olejowej fazy ciekłej (separator V na rys. 8.), a następnie z odzyskiem wodoru w separatorze niewidocznym na rys. 8.,
- fazy olejowej od wodno-alkalicznej fazy ją myjącej (separator C na rys. 8.).
ROZDZIELANIE jako OPRACJA JEDNOSTKOWA lub PROCES
ROZDZIELANIE jest najczęściej OPERAGĄ JEDNOSTKOWĄ - zwłaszcza jednoetapowe rozdzielanie, rozpatrywane np., jako operacja mająca miejsce w warstwie wypełnienia kolumny ze złożem porowatym, albo jako wzbogacanie w membranowym wymienniku masy itd.
ROZDZIELANIE może być, jednak, PROCESEM, szczególnie w przypadku wielostopniowego rozdzielania mieszanin wieloskładnikowych, rozpatrywanego z uwzględnieniem stosowanej aparatury, detektorów itd. Np. mówimy o PROCESIE KOLUMNOWEJ CHROMATOGRAFII ELUCYJNEJ, szczególnie, w skali preparatywnej, z programowaniem składu eluentu, pompowaniem eluentu w sposób bez-pulsacyjny ze stałym natężeniem przepływu, jego przepływem przez przewody, przez dozownik, przez warstwę wypełnienia kolumny, przez kuwetę detektora, przez zawory kolektora frakcji oraz, gdy do tego, bierzemy pod uwagę etapy (operacje): przygotowania próbki / wsadu, dozowania próbki / wsadu, rozdzielnia w kolumnie składników mieszaniny wprowadzonej do kolumny, a także detekcję i oznaczanie rozkładów stężeń składników opuszczających kolumnę w postaci eluatu, tzn., roztworów w eluencie, czyli w postaci pików chromatograficznych.
PODZIAŁY TECHNIK / OPERAGI ROZDZIELANIA A) Z PUNKTU WIDZENIA LICZBY FAZ:
-- warunki jednofazowe: gaz, ciecz, ciało stałe (granulowane), płyn nadkrytyczny, plazma;
-- warunki układów dwufazowych:
• gaz / ciecz,
• ciecz / ciecz niemieszająca się,
• ciecz / ciało stałe,
• gaz / ciało stałe,
• płyn nadkrytyczny / ciało stałe,
• ciało stałe jednego rodzaju / ciało stałe drugiego rodzaju - najczęściej granulowane,
-- warunki układów trójfazowych:
• najczęściej - gaz / ciecz / granulowane i porowate wewnątrz ziaren ciało stałe.
Z PUNKTU WIDZENIA WYKORZYSTYWANYCH ZJAWISK i ODDZAŁYWAŃ OPERAGE i PROCESY ROZDZIELANIA i WZBOGACANIA należy POGRUPOWAĆ i PODZIELIĆ w NASTĘPUJĄCY SPOSÓB
Tabela 1. Zestawienie gru |
technik i metod rozdzielania i najważniejszych zastosowań | ||
L.p. |
Grupa operacji / procesów rozdzielania |
Techniki rozdzielania należące do grupy |
Przykłady zastosowań |
1 |
Chemiczne |
- frakcjonowane strącanie / roztwarzanie (precypilacja / solubilizacja) - elektrolityczne wydzielanie |
- usuwanie metali ciężkich z pomocą wytrącania ich siarczków, wodorotlenków, innych soli itp. - elektro-rafinacja miedzi, srebra,. |
2 |
Hydrodynamiczne |
-filtracja okresowa / ciągła zawiesin - prasy filtracyjne, obrotowe filtry próżniowe, wirówki filtracyjne - techniki membran st. dla zawiesin - sedymentacja, dekantacja, elutriacja, - wirowanie i ultrawirowanie, - flotacja, wypienianie |
- wydzielanie fazy stałej z zawiesin, osadów - ogromna ilość zastosowań, np. „parafina",.. - prekoncentracja zawiesin / koloidalnych roztworów mikrocząstek-mikrofiltracja (MF) - rozdzielanie pod względem wielkości ziaren - ruda, piasek, sorbenty,... - rozdziel, skł. zawiesin/rozdz. roztw. koloid. - wydzielanie koncentratów grup zawiesin miner. / skladn. roztw. zw. pow. czynnych,... |
14