8748916082

UROCZYSKA. 49

Oto są pokrótce wyłuszczone powody, dla których ocalanie od zapomnienia uroczysk jest rzeczą ważną, a nawet konieczną.

Należy je spisać, aby stały się dostępnemi dla badaczy przeszłości w różnych kierunkach i celach, aby mogły być zużytkowane zarówno przez lingwistów jak historyków i etnografów w przeróżnych, niedających się przewidzieć okazyach i celach. Także zrozumiałą jest rzeczą, że do takich celów zbiór uroczysk winien być możliwie zupełnym, a zgromadzenie takowego znacznie przerasta siły i możność najpracowitszej jednostki. Im więcej rąk przyłoży się do tej żmudnej, ale wdzięcznej pracy, tern więcej ocalimy dokumentów ginących w niepamięci, tern większą będzie miał wartość nazwozbiór, jako materyał do rozlicznych studyów.

Zagranicą zrozumiano już dawno ważność tego rodzaju pomników i dość liczny poczet uczonych poświęca im swą pracę. Jedni zbierają, inni prowadzą nad niemi studya. Łączą je w grupy pokrewne lingwistycznie i starają się objaśnić pochodzenie mniej niezrozumiałych. We wszystkich kierunkach podochodzono do poważnych nieraz wyników. U nas wykazy nazwisk geograficznych istnieją, ale głównie są to zbiory nazw większych całości, jak osad *), z małymi bardzo wyjątkami pominięte są w nich właśnie imiona pól, łąk, rzek, jezior, gór, lasów i t. d.

Najpoważniejszym skarbcem nazwisk, „nieocenionem źródłem-do badań językowych, jak mówi Karłowicz, jest Słownik geograficzny."

„Staranności redaktorów jego, pisze Karłowicz²), zawdzięczamy nietylko dość częste i wierne wskazówki lingwistyczne, ale i zupełną dokładność w wyczerpywaniu zasobu, nieomijanie żadnych t. zw. uroczysk, uwzględnianie nazwisk obcych, waryantów, imion starodawnych i t. d., słowem, otrzymujemy w wydawnictwie tern dzieło pomnikowe^-...

') Zinlery. Skorowidz Królestwa Polskiego. Skorowidz wszystkich miejsc, położon. w Król. Gal. i Lodom.

Wykaz miejscowości... Poznań, 1876.

Zarański St. Geograficzne imiona słowiańskie. Kraków, 1878. Wydanie Ak. Urn. Krak.

Kętrzyński. Nazwy miejscowe Prus Zachodnich, Wschodnich i Pomorza. Lwów, 1879.

^l) Karłowicz. O imionach własnych polskich miejsc i ludzi. Pani. Fiz. t. V, str. 17.

4