8955900107

Ksitjżfci zbójeckie

Cytat bardzo charakterystyczny dla Flauberta: opis pozornie całkiem rzeczowy i bezstronny, z początku sprawiający wrażenie, że Emma doznała głębokiego przeżycia religijnego. Nie zmieniając charakteru, przechodzi w opis praktyk Emmy, jakie nastąpiły później, a które wyraźnie ukazują ją jako osobę egzaltowaną, przeżywającą powierzchownie (poprzez skupianie się na drobiazgach, przedmiotach), a w istocie niezmienioną przez doznane przeżycie. Jeżeli widzieć w nim ironię, to nie jest to ironia retoryczna.

Emma, która jest śmieszna, żałosna, niemądra, powierzchowna, egoistyczna, niezdolna do miłości nieerotycznej, nawet popełniając samobójstwo, nie zdołałaby zapewne wzbudzić w nas dostatecznej empatii. Ani cel powieści, ani zamiar artystyczny igrania z czytelnikiem, który widzieliśmy powyżej, nie zostałby osiągnięty. Toteż Flaubert zderzy - w celu wywołania wzniosłości - drastyczny, natu-ralistyczny opis konania otrutej samobójczyni z jej ostatnim przeżyciem religijnym, którego nie będzie już miała okazji zbanalizować, ani mu zaprzeczyć: nepesait plus, uneautre vie commenęait; il lui sembla ąueson etre, montant vers Dieu, allait s’anóantir dans cet amour comme un encens allumć qui se dissipe en vapeur. On aspergea d^yeau bćnite les draps du lit; le pretre retira du saint ciboire la blanche hostie; et ce. fut en dćfaillant d’une. joie cćleste. ąiCe.lle. avanęa les le.vres pour accepter le. corps du Sauveur ąui se prćsentait. Les rideaux de son alcóve se gonflaient mollement, autour d’elle, en faęon de nućes, et les rayons des dewc cierges brillant sur la commode lui pa-rurent etre des gloires ćblouissantes. Alors elle laissa retomber sa tete, croyant entendre dans les espaces le. chant des harpes sśraphiąues et ape.rce.voir en un ciel d’azut; sur un tróne d’oi; au milieu des saints tenant des palmes vertes, Dieu le Ptre tout ćclatant de majestć, et ąui d’un signe. faisait descendre vers la terre des anges aux ailes de flamme pour Eemporter dans leurs bras. Cette vision splendide demeura dans sa memoire comme la chose la plus belle ąu^yil fiit possible de. rever; si bien qu’d prćsent elle s^fefforęait d’en ressaisir la sensation, ąui continuait cependant, mais d^yune mani&re moins exelu$ive et avec une douceur aussi profonde. Son ame, courbatue d’orgue.il, se. reposait enfin dans 1’humilitó chrćtienne; et, $avourant le. plaisir d^yetre faible, Emma contemplait en elle-meme la destruction de sa volontć, ąui devait faire aux e.nvahisse.ments de la grace une large entróe. U existait donc a la place du bonheur des felicitćs plus grandes, un autre amour au-dessus de tous les arnours, sans intermittence ni fin, et ąui s’accroitrait ćter-nellement! Elle. entrevit, partni les illusions de. son espoii; un ćtat de. pure.tć. flottant au-dessus de la terre, se confondant avec le ciel, et oii elle aspira d’etre. Elle voulut devenir une sainte. Elle acheta des chapelets, elle porta des amulettes; elle souhaitait avoir dans sa chambre, au chevet de. sa couche, un reliąuaire enchassć d’ćme.raudes, pour le baiser tous les soirs.

231