8748916397

uczniów szkół średnich⁴⁰. Felieton wymaga jednak nie tylko logicznego uporządkowania myśli, ale także swobody ich wiązania. Często jest nasycony ironią czy satyrą. Logiczno-dyskursywny typ felietonu (występujący we wszystkich felietonowych tekstach piętnastolatków) skłaniał piszącego do logicznego uporządkowania wywodów. Można tu mówić o rozumowaniu indukcyjnym: od szczegółów do uogólnienia. Jego wzbogaceniem były dygresje, luźne, zabarwione humorystycznie rozważania. Wydaje się zatem, iż redagowanie tego rodzaju felietonu mogło przypominać badanym uczniom tworzenie rozprawki czy tekstu argumentacyjnego. Taka kompozycja była im bliższa, a poza tym formalnie bardziej bezpieczna.

Tworzenie jednak jakiegokolwiek typu felietonu wymaga od jego autora dużej sprawności pisarskiej. Felieton bowiem ma być błyskotliwy. W związku z tym piszący musi cechować się umiejętnością tworzenia takiej narraq'i, która z jednej strony oddaje stosunek autora do tematu, a z drugiej zaciekawia czytelnika tematem wypowiedzi. Prześledźmy zatem na przykładzie dwóch lepszych kompozycyjnie fragmentów felietonu redakcyjne umiejętności uczniów:

D

N

Jak się okazuje, życie ucznia nie jest sielanką. Na początku swego dnia chętnie brnie on szczęśliwy w szkolne mury (...), ale niecopóźniej trudy dnia codziennego dają mu „w kość". Marzy o chwili wytchnienia, o błogim spokoju (...). Wynika to przynajmniej z dwóch przyczyn. Pierwsza związana jest z jego szlachetnym, uczniowskim kręgosłupem. On to bowiem zaczyna odmawiać posłuszeństwa. Druga zaś... no cóż dotyka rozumu. Ten bowiem domaga się wytchnienia i marzy o błogim spokoju (...).

Nauka to sposób obrzydzenia życia uczniowi. Uczeń to podstawowa cząstka szkolnictwa. Wydawałoby się, że jego codzienne życie jest łatwe i że każdego dnia wkracza do szkolnej akcji. To w efekcie powoduje, że staje się wyczerpany oraz że szybko bywa smutny i się nudzi (...). Czym jest codzienne życie ucznia? Takiego horroru nigdy nie zrozumiem (...).

Autor tekstu D starał się zachować w cytowanym fragmencie porządek logiczno-dyskursywny. Podkreśla go bogata składnia (poprawnie zbudowane i połączone zdania złożone podrzędnie i współrzędnie), jak i bogate słownictwo. Obok wprowadzonych myśli o humorystycznym zabarwieniu znalazły się i sformułowania nieco sztuczne, sugerujące jedynie próbę uczniowskiej stylizacji na tekst felietonu.

⁴⁰ Stan ten potwierdzają badania R. Jedlińskiego. Według niego uczniowie szkół średnich najczęściej redagują felietony typu asocjacyjnego i logiczno-dyskursywnego.