8748916403

Rozwinięciu powyższych zagadnień miała służyć przyjęta koncepcja badań, które prowadziłam w latach 1996-1999. Polegały one na analizowaniu dwóch grup materiału empirycznego. Do pierwszej z nich zaliczam wszelkie wytwory uczniowskie⁹, rzucające światło na preferowane przez nastolatków media i tematy wypowiedzi, stopień ich zaangażowania w sprawy publiczne oraz umiejętność publicystycznego posługiwania się słowem w zgodzie z proponowaną formą wypowiedzi dziennikarskiej. Przywołanej do tej pory klasycznej (wewnętrznej i zewnętrznej) analizie dokumentów towarzyszył w tym przypadku typ analizy ilościowej, polegającej na pomiarze rzeczowników i wyrazów je określających oraz wypowiedzeń zawartych w zredagowanych przez uczniów tekstach publicystycznych. Celem zasadniczym tej operacji analitycznej było uzyskanie informacji na temat funkq'i językowej, jaką spełniają uczniowskie teksty publicystyczne.

Drugą grupę materiałów stanowi dokumentacja szkolna¹⁰. Jej analiza pozwoliła stwierdzić, w jaki sposób instytucjonalnie postulowane treści kształcenia mogą zachęcać lub hamować medialno-publicystyczne zainteresowania młodych ludzi? Chodziło też o zwrócenie uwagi, w jakim stopniu programy nauczania i podręczniki szkolne otwierają ucznia na to, co niesie rzeczywistość. Pod tym samym kątem zostały dodatkowo przebadane wybrane podręczniki zagraniczne (szwedzkie i francuskie).

W przyjętej przeze mnie strukturze działań dużą rolę odegrała także ankieta sprzyjająca uzyskaniu informaqi zarówno od sporej grupy piętnastolatków¹¹ jak i od 100 nauczycieli. Ankieta skierowana do młodzieży przyczyniła się do zdia-

⁹ Badane dokumenty pochodziły od dwóch grup piętnastolatków. Jedna z nich to 25 uczniów klasy dziennikarskiej (określonych jako klasa D) i nauczanych według autorskiego programu, druga to 100 innych piętnastolatków (z grup kontrolnych), dalej oznaczanych jako klasa N, nauczanych według obligatoryjnego programu nauczania języka polskiego. Łączna analiza wytworów uczniowskich:

Klasa	Dzienniczki telewizyjne	Gazetki uczniow skie	Wypracowania uczniowskie na tematy literackie i swobodne	Wypracowania uczniowskie zredagowane w formie gatunków dziennikarskich
				Repor taże	Felie tony	Wy wiady	Artykuły publicy styczne
VIII	125	115	125	125	125	125	125
Suma	865 dokumentów pisemnych (165 z klasy D i 700 z klas N)

¹⁰    Dotyczy ona wybranych programów oraz podręczników do kształcenia kulturowo-li-terackiego i językowego obowiązujących: (1) w czasie prowadzenia badań i zgodnych z założeniami programowymi z 1990 roku oraz (2) po 1999 roku, w gimnazjum.

¹¹    25 z klasy D oraz 200 z klasy N (w pierwszym założeniu liczba ankietowanych z klasy N miała ograniczyć się do 100 osób; niestety zebrane informacje od respondentów N

9