8748916471

na rzetelnie przeprowadzonej diagnozie dydaktycznej, która stanowi warunek powodzenia polonistyczno-wychowawczego trudu nauczyciela.

Zaprezentowanewtej części pracy programynauczaniajęzykapolskiegowgim-nazjum przedstawiają swoisty plan działań polonistycznych. Pomimo różnych ich koncepcji i wartości proponowanych założeń, często jeszcze mocno nawiązujących do propozycji kształcenia zawartych w programach: PrSP IV—VIII czy SjK IV—VIII, można dostrzec, w porównaniu właśnie z nimi, wyraźny proces otwierania się na to, co niesie życie. Bez wątpienia zauważone zmiany są wynikiem sytuacji, w jakiej znajduje się dzisiaj człowiek. Rozwój cywilizacyjny i związane z nim rosnące zagrożenia każą zadbać o kształcenie młodego pokolenia sprzyjające jego rozwojowi i wyposażające w umiejętności i wiedzę, a równocześnie pozwalające mu odnaleźć się w życiu. W moim przekonaniu propozycję autentycznego i tak dalece idącego połączenia edukaq'i polonistycznej także z wychowaniem moralnym bez wątpienia daje koncepcja programu TL! 1—3g wyprowadzająca „najdalej idące wnioski z obserwacji przemian współczesności"²⁰.

Podręczniki szkolne i ich znaczenie w przygotowaniu młodzieży do uczestnictwa w kulturze i komunikacji społecznej

Odzwierciedleniem założeń omówionych wcześniej programów są przypisane im podręczniki szkolne. W związku z tym, że służą one młodemu człowiekowi do zdobywania wiedzy i kształcenia umiejętności, muszą spełniać określone funkcje. Przyjmując za W. Okoniem²¹, wyróżnić należy funkcję informacyjną, badawczą transformacyjną samokształceniową Łączą się one z drogami uczenia, do których należy zaliczyć przyswajanie, odkrywanie, przeżywanie i działanie. Cz. Kupisiewicz wyodrębnił jeszcze trzy inne: autokontrolną samooceniającą i autokorektywną²². L. Leja²³ dostrzegł konieczność występowania funkcji wychowawczej - związanej z nienagannością treści podręcznika pod

²⁰    M, Kwiatkowska-Ratajczak, Literatura popularna w edukacji: zagrożenie, potrzeba, konieczność?, „Polonistyka" 2005, nr 2, s. 36.

²¹    W. Okoń, Podstawy wykształcenia ogólnego, Warszawa 1964, s. 254-255.

²²    Cz. Kupisiewicz, Rola podręcznika w nauczaniu i wychowaniu, „Biologia w Szkole" 1978, nr 1, s. 21-25.

²¹ L. Leja, O niektórych tendencjach w zakresie konstruowania modelu dydaktycznego podręczników szkolnych, [w:] Podręcznik akademicki. Metodologia, funkcje dydaktyczne, edytorstwo, polityka wydawnicza, Warszawa 1973, s. 73-74.

54