ścią cieszyła się pozycja reportera-uczestnika wydarzeń oraz funkcja polemisty. Te role, wymagające od młodego człowieka w miarę wiernego wejścia w sytuację reporterską i zaangażowania się w poznawanie omawianej problematyki, nie dla wszystkich badanych były bliskie i łatwe.
Nieco więcej światła na temat sposobu redagowania przez uczniów reportaży przyniosły informacje dotyczące techniki zbierania do nich materiału. Jedni z badanych zaufali samodzielnemu obserwowaniu rzeczywistości. Inni zaś próbowali własne spostrzeżenia łączyć z informaqami podawanymi przez radio, telewizję czy prasę: Wczorajsze „Wiadomości" podały zastraszającą liczbę chuligańskich wyczynów w tym roku-, jak podają media (...); Na łamach codziennej prasy, sporo jest informacji o tym, co dzieje się w świecie. Dla wielu jednak tylko źródła medialne decydowały o treściach, jakie gromadzili w swoich reportażach. W tym miejscu nasuwa się pytanie, który z przedstawionych sposobów gromadzenia materiału pozwala uzyskać rzetelne informacje. Przyglądając się samemu gatunkowi, wiemy, iż jest on bliski problemom otaczającej rzeczywistości24. Podawane w nim treści powinny być zatem wiarygodne, a zebrany materiał musi sprzyjać dynamicznemu i solidnemu przedstawieniu faktów25. Czy będzie się on opierał na bezpośredniej obserwacji świata, czy zostanie zgromadzony za pomocą pośredniczących mediów, wydaje się być sprawą indywidualną autora. Niewątpliwie widoczne odwołania do samodzielnych obserwacji mogą wskazywać na większą dojrzałość myślową badanych i ich pewność, co do dziennikarskich zamierzeń czy interwencji. Trzeba dodać, iż najwięcej konkretnych przykładów sytuaqi życiowych (52%) zawierały reportaże klasy D. Oto wybrane fragmenty:
• 20 października 1998 r. ranni pseudokibice uzbrojeni w kije baseballowe, kamienie i wyrywane z ziemi krzesła obrzucali swoich przeciwników i policję.
• W kilku województwach Polski wprowadzono „godzinę policyjną" dla młodych - nieletnich (...) Niestety, mimo takich restrykcji ilość popełnianych przestępstw wzrasta.
• Parafia Podwyższenia Krzyża. W kościele trwa nabożeństwo (...) Drzwi świątyni są otwarte i dostają się przez nie promienie słoneczne oraz nieprzyjemny zapach papierosów. To dwaj siódmoklasiści zrobili sobie w tym miejscu palarnię.
• wyłudzanie od młodszych dzieci pieniędzy i cennych przedmiotów na terenie szkoły to sprawka starszych ich kolegów.
Zdaniem W. Pisarka26 w redagowaniu wypowiedzi pisemnej bardzo ważna jest świadomość jej urozmaicenia. Jak przedstawiała się ona w analizowanych
24 K. Wolny, op. cit., s. 17.
25 Ibidem, s. 18.
26 W. Pisarek, Podstawy retoryki dziennikarskiej, {w:] Dziennikarstwo i świat mediów, red. Z. Bauer, E. Chudziński, Kraków 1996, s. 139-143.
94