od II stopnia wg NYHA stanowią przeciwwskazanie do stosowania tych zabiegów.
Hydroterapia. Fizjoterapia historycznie i współcześnie dysponuje dużym zakresem zabiegów wodoleczniczych, będących też częściowo zabiegami termalnymi. W wielu ośrodkach kardiologicznych i uzdrowiskach na świecie wciąż kultywuje się tradycję hydroterapii Sebastiana Kneippa (druga połowa XIX wieku) lub dra Żniniewicza (okres międzywojenny). Zabiegi mają charakter kąpieli, natrysków, polewań, nacierań, zawijań, okładów lub płukań. Wiele z nich pozwala znacząco wpływać na krążenie miejscowe oraz odżywienie określonych narządów i tkanek. Zabiegi stosowane na całe ciało mogą działać w istotny sposób na określone funkcje układu nerwowego współczulnego, a przez to i na serce. Mogą też stanowić specyficzny, korzystny trening serca. Oddziaływanie tych zabiegów, szczególnie miejscowych, nie jest jednak silne, dlatego przeciwwskazania do ich stosowania nie są zbyt restrykcyjne. Wykonywane przez dośw iadczonych fizjoterapeutów mogą być stosowane także u pacjentów z ograniczeniem wydolności krążenia do III stopnia wg NYHA, z wyłączeniem spoczynkowych bólów dławicowych.
Terapia uzdrowiskowa
Uzdrowiska stanowią często miejsce fizjoterapii układu krążenia. Od kilkudziesięciu lat w wielu uzdrowiskach działają ośrodki rehabilitacji kardiologicznej, szczególnie pozawalowej. Prowadzi się w nich fizjoterapię według zasad podobnych jak w szpitalach i miejscach zamieszkania pacjentów. Wykorzystuje się jednak do tej formy fizjoterapii dodatkowo specyficzne czynniki uzdrowiskowe, takie jak klimat, w'ody zdrojowe czy walory lecznicze brzegu morza (thalassoterapia). Istotną cechą kuracji uzdrowiskowej jest możliwość korzystania przez pacjentów z terenoterapii po atrakcyjnych, wytyczonych i oznakowanych trasach, z leczenia dietetycznego oraz edukacji zdrowotnej.
Główną formą prewencji pierwotnej choroby niedokrwiennej serca jest ciągła aktywność fizyczna, której najbardziej rozpowszechnionym przejawem jest ruch, najczęściej marsz. Jest on nie tylko treningiem serca, ale także sprzyja normalizacji gospodarki lipidowej, zwiększa wrażliwość tkanek na insulinę oraz normalizuje ciśnienie tętnicze krwi. Zmniejsza przez to ryzyko zachorowania na chorobę niedokrwienną serca oraz zawal serca. U kobiet w wieku pomenopauzalnym 45-minutowy spacer 3 razy w tygodniu zmniejsza możliwość zachorowania na zawal o 50%. Istotnym elementem prew encji pierwotnej jest normalizacja masy ciała oraz rezygnacja z palenia tytoniu, czemu sprzyja uczestnictwo w odpowiednich programach zdrowotnych. Znaczna liczba badań dotyczących treningu serca uzasadnia stanowisko AHA (American Heart Association) zalecające stosowanie systematycznego wysiłku fizycznego o różnym charakterze (spacer, marsz, jazda na rowerze, pływanie) co najmniej 3 razy w tygodniu przez 30-45 minut.