74 Fizjoterapia w chorobach wewnętrznych
nikiem tego testu jest pułap tlenowy - V02 , czyli wielkość absorpcji tlenu przez
krew pęcherzyków płucnych na szczycie dawkowanego wysiłku fizycznego, która nie wzrasta mimo jego kontynuowania. Zależy w istotny sposób od rzutu minutowego serca i wynosi u zdrowych 25-40 mL/kg mc./min, wzrastając w w yniku treningu sportowego do ponad 70 mL/kg mc./min. W przypadku niewydolności serca zmniejsza się poniżej 20 mL/kg mc./min, a w krańcowych przy padkach poniżej 10 mL/kg mc./min. Miarą maksymalnej wartości zużycia tlenu podczas wysiłku, której pacjent nie jest w stanie przekroczyć, jest maksymalne zużycie tlenu (peak V02). Określenie tego wskaźnika pozwala wyznaczyć wielkość tzw. pułapu (progu) beztlenowego AT (anaerobe threshold). W tym momencie w organizmie gwałtownie zwiększa się liczba reakcji beztlenowych, w wyniku których narasta w tkankach stężenie kwasu mlekowego. Stężenie to można oznaczyć, badając we krwi pacjenta stężenie kwasu mlekowego lub z wykresu - krzywej zależności V02 i VC02. Pułap beztlenowy (AT) wynosi zwykle u zdrowych 40-60% V02max.
Ultrasonografia
Powszechne zastosowanie w kwalifikacji do fizjoterapii chorób serca znajduje echokardiografia, jednowymiarowa M-mode i dwuwymiarowa 2 D, z oceną dynamiki struktur serca i prądu krwi w badaniu dopplerowskim. Współczesna aparatura pozwala tą drogą ocenić stan anatomiczny i funkcjonalny serca, a dodatkowe informacje można uzyskać, łącząc badanie z podawaniem określonych leków. Z punktu wadzenia fizjoterapii jednym z najważniejszych uzyskanych tą drogą parametrów jest frakcja wyrzutowa lew'ej komory serca (EF), która informuje, jaki odsetek objętości krwi jest wyrzucany przez lewą komorę podczas skurczu. U osób zdrowych przekracza 60%, wartości poniżej 50% świadczą o niewydolności serca.
Badania radiologiczne
Zwykle zdjęcia RTG mają obecnie w ocenie serca znaczenie jedynie orientacyjne. Nieocenionym badaniem jest koronarografia, pokazująca stan naczyń wieńcowych. Podczas badania można wykonać zabieg rewaskularyzacji naczyń wieńcowych i ich stabilizacji przez wprowadzenie stentów. Poszukuje się też możliwości oceny stanu naczyń w nieinwazyjnej tomografii komputerowej (KT). KT - koronarografia wirtualna - miałaby być taką alternatywy. Badanie to wiąże się jednak z bardzo dużą dawką promieniowania i nie daje, w porównaniu z koronarografią kontrastową, możliwości jednoczesnych zabiegów na naczyniach wieńcowych. Wyniki tych badań oraz zabiegów' rewaskularyzacji bierze się oczywiście pod uwagę w kwalifikowaniu do fizjoterapii serca, podobnie jak sytuację, kiedy u pacjenta wykonano kardiochirurgiczne pomostowanie aortalno-wieńcowe (by-passy).
Badania izotopowe (scyntygrafia serca)
Badania te pozwalają ocenić stopień degeneracji i martwicy mięśnia sercowego np. po zawale serca. Badań tych nie wykonuje się w kwalifikacji do fizjoterapii chorób serca, bierze się je jednak pod uwagę.