3543304221

78 Fizjoterapia w chorobach wewnętrznych

2.1.1.3. Inne formy fizjoterapii wpływające na serce (patrz też rozdział „Podstawy fizjoterapii”)

W przypadku chorób serca najbardziej zbadaną, kontrolowaną i rozpowszechnioną w leczeniu szpitalnym, uzdrowiskowym i ambulatoryjnym jest forma treningu wysiłkowego. Jednak także wiele innych zabiegów fizykoterapeutycznych wpływa w istotny sposób na układ krążenia.

Elektroterapia prądem stałym

Jonoforeza. Istotą zabiegu jest wprowadzanie w głąb tkanek związków chemicznych, najczęściej leków, jako jonów. W wielu zabiegach, mających wpływać na krążenie obwodowe, stosuje się tolazolinę, histaminę, adrenalinę i efedrynę (podwyższają w różnym stopniu ciśnienie tętnicze krwi oraz przyspieszają HR) oraz działającą na serce przeciwstawnie - acetylocholinę, neuro-przekaźnik w układzie nerwowym przywspółczulnym.

Kąpiele elektryczno-wodne. W zabiegach tych wykorzystuje się jednoczesne działanie przepływającego przez wodny roztwór soli prądu stałego, ciśnienie hydrostatyczne wody oraz jej temperaturę. W wodzie są zanurzone dwie (kąpiel dw ukomorowa) lub cztery (kąpiel czterokomorowa) kończyny. Zabieg jest stosowany głównie w fizykoterapii chorób narządu ruchu oraz zaburzeń naczyniowych. Wpływ tych zabiegów na układ krążenia jest różny w zależności od tego, czy anoda jest bliżej głowy (wstępujący kierunek przepływu prądu -działanie stabilizujące, tonizujące), czy katoda jest dalej od głowy (zstępujący kierunek prądu - działanie pobudzające).

Elektroterapia prądami malej, średniej i wielkiej częstotliwości

Zabiegi tego typu są powszechnie stosowane w terapii chorób narządu ruchu, w pewnym stopniu także chorób krążenia obwodowego. W chorobach serca nie znajdują zastosowania, stan serca może być przeciwwskazaniem do ich zalecania, szczególnie nieustabilizowana choroba niedokrwienna serca, istniejące i zagrażające zaburzenia rytmu oraz niewydolność krążenia powyżej II stopnia w skali NYHA. Przeciwwskazanie do elektroterapii stanowi też wszczepiony rozrusznik serca.

Zmienne pole elektromagnetyczne wielkiej częstotliwości - diatermia krótkofalowa i mikrofalowa

Diatermia krótkofalowa i mikrofalowa znajdują zastosowanie między innymi w chorobach krążenia obwodowego, poprawiając ukrwienie tkanek przez wytworzenie ciepła endogennego. Zabiegi te nie mają istotnego wpływu na funkcję serca, są natomiast przeciwwskazane w przypadku wszczepionego rozrusznika serca.

Magnetoterapia, czyli leczenie polem magnetycznym o malej częstotliwości i dużej indukcji

Zabiegi magnetoterapii silnie pobudzają krążenie obwodowe, przyczyniając się do poprawy ukrwienia i odżywienia tkanek. Wpływają też harmonizująco na autonomiczny układ nerwowy, co jest korzystne dla pracy serca.