6
Z metodologicznego punktu widzenia przeglądanie dla celów badawczych zawartości wpisów na forum dyskusyjnym jest jednym z przypadków tego, co jest określane jako przeszukiwanie archiwów22, bądź przeszukiwanie źródeł wtórnych23. Źródło jest wtórne, gdyż intencją jego wytworzenia nie był cel badawczy (jak to jest ze źródłem pierwotnym, na przykład wypełnionym kwestionariuszem czy arkuszem obserwacji), lecz jakiś inny - w tym przypadku potrzeba wymiany opinii, uzyskania pomocy, zasięgnięcia informacji, czy po prostu chęć ekspresji.
Tekst prezentuje spostrzeżenia i analizy dokonane w oparciu o przegląd zawartości forów dyskusyjnych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Politechniki Gdańskiej, Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Białej Podlaskiej, Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy, Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu (działającej także w Poznaniu, Toruniu, Bydgoszczy, Chorzowie, Gdańsku i Opolu), Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego oraz Wyższej Szkoły Ekonomii i Innowacji w Lublinie. Dobór próbki był celowy - podyktowany tym, by zostały uwzględnione uczelnie różnych typów i z różnych regionów kraju, ale też takie, które na swoich witrynach internetowych mają ogólnodostępne forum, i to takie, na którym rzeczywiście trwa dyskusja. Nie na każdej bowiem uczelnianej witrynie internetowej istnieje forum dyskusyjne. Jeśli istnieje, to nie w każdym przypadku jest to forum ogólnouczelniane, a raczej prowadzą je poszczególne wydziały. Kolejne istotne rozróżnienie jest takie, że część forów jest ogólnodostępnych, inne zaś mogą przeglądać jedynie osoby upoważnione do dokonywania wpisów, czyli załogowani studenci lub pracownicy (tak jest na przykład na Uniwersytecie Gdańskim). Ciekawą - i moim zdaniem godną zbadania -jest też kwestia, kto w danej uczelni był inicjatorem utworzenia forum, czy było to odgórne działanie władz, czy też inicjatywa samych studentów (w takim przypadku - najczęściej przedstawicieli samorządu), a być może, że po prostu utworzył je administrator witryny uczelnianej, nie wnikając w rzeczywistą potrzebę jego istnienia, „bo tak jest w innych uczelniach”. Zdarzają się bowiem przypadki „martwych” forów - różne wątki są pozakładane przez administratora, lecz nie cieszą się popularnością. Warto jeszcze odnotować, że największy szczyt aktywności studentów na uczelnianych forach dyskusyjnych przypada na lata 2005 - 2007, wpisów z ostatnich dwu lat jest niewiele; jak twierdzą wtajemniczeni, wiele dyskusji przeniosło się na różne portale społeczności owe, przede wszystkim „Nasza klasa”. Tym sa-
22 K. Konarzewski, Jak uprawiać badania oświatowe: metodologia praktyczna, Warszawa 2000, s. 126-127. Autor używa tego określenia za: M.B. Miles, A.M. Huberman, Analiza danych jakościowych, Białystok 2000.
23 K. Rubacha, Metodologia badań nad edukacją, Warszawa 2008, s. 157-164.