Mateusz Popki
Rok akademicki 2011/2012 dr Monika Florczak-Wątor
notatki by mordredor
Dogmatyka wolności i praw c/lim icka w Polsce - wykład #1 - ponicd/.ialck (3.10.11)
Historyczny rozwój idei praw człowieka
1. Starożytność - utożsamianie państwa i obywateli
a. Nie było wyraźnego rozdziału obywatel, a państwo. Utożsamiano się z państwem i nie widziano potrzeby tworzenia wartości ochronnych.
2. Średniowiecze - prawa jako przywilej grapy społecznej (stanu) nadany przez monarchę
a. Koncepcje filozofów chrześcijańskich (rozwój prawa natury znajdującego uzasadnienie religijne. Prawa człow ieka, jako prawa pewnych grup społecznych - przywileje. Wielka Karta Swobód - dotyczyła wszystkich wolnych ludzi (ale w okresie średniowiecza w Anglii była ty lko część wolna, nie dotyczyła wszystkich).
b. W Polsce - przywileje nadawane grupie społecznej.
3. Odrodzenie - zindywidualizowanie podejścia jednostki
a. ..Konieczną rękojmią dla prawa jest myśl. aby obywatele mogli żyć. jak im cnota nakazuje i aby przy karaniu występków nie brano pod uwagę żadnego względu na osoby" - Andrzej Frycz- Modrzewski
b. Zasady:
i. Jak im cnota nakazuje - zasada, że powinna istnieć sfera wolności nieograniczona przez państw o.
ii. Aby nie brano przy karaiuu względu na osoby - zasada równości.
iii. Zalążki faktyczne idei praw człowieka.
• Od końca XVII w. - Dynamiczny rozwój szkoły prawa natury i teorii umowy społecznej
o Teoria Umowy Społecznej - koncepcja rządu ograniczonego (władza ograniczana, władzy' państwowej wolno tylko to, przez co jest upow ażnione.
• II połowa XVIII w. - rewolucje społeczne (rewolucja amerykańska, francuska):
o Karta Praw Wirginii (1776)
o Deklaracje Niepodległości Stanów Zjednoczonych( 1776) o Konstytucja USA 1787 o Karta Praw (pierwsze 10 poprawek) 1791 o Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela
• Cechy wspólne tych dokumentów
o Odrębne od konstytucji, deklaratywne (odrębnie to spisywano - rozdzielenie - konstytucja - charakter konstytutywny, tworzy państwo: żeby zaakcentować prawa i wolności - charakter deklaratoryjny) o Obejmowały prawa I generacji (prawa dotyczące oparte na koncepcji państwa jako stróża nocnego) o Obejmowały prawa negatywne (prawa od...)
• Wiek XIX - okres kształtowania się społeczeństwa kapitalistycznego:
o Idea aktywnej roli państwa o Odejście od absolutystycznego rozumienia wolności
o Prawa i wolności II generacji (prawa polityczne o charakterze zbiorowym - prawa, które są odpowiedzią na zjawiska społeczne - do strajku, do demonstracji, prawa socjalne
• Wiek XX - okres totalitaryzmu, intcrwencjonalizmu państwowego:
o Uniwersalizacja praw i wolności (prawa i wolności przysługują każdemu)
o Internacjonalizacja praw i wolności (spisywanie międzynarodowe, musi istnieć zsynchronizowany system na szczeblu międzynarodowym