10 | Mateusz Popiel
o Zmieni! się także cel: chodzi o wyrównanie szans, o lo żeby zagwarantować oprócz minimum materialnego potrzebnego do przeżycia dostęp do dóbr kultury o Prawa socjalne maja pewną trwałość.
■ Koncepcja ta wprowadzona po raz pierwszy w państwach totalitarnych
Prawa tradycyjne, a prawa socjalne
> Rola państwa (wolności i prawa socjalne - oczekujemy aktywności: prawa polityczne - nie przeszkadzanie w korzystaniu z
> Treść prawa (tradycyjne - treść ukształtowana bardzo dawno i wszędzie jest rozumiana tak samo - wolność zgromadzeń/ prawa i wolności socjalne - treść jest różna i w różny sposób to rozwija w swym ustawodawstwie: państwo bogate inaczej może zapew nić byt)
> Sposób regulacji (prawa tradycyjne osobiste i polityczne są regulowane na poziomie konstytucyjnym dosyć dokładnie)
> Dopuszczalność ograniczeń (trudniej ograniczać prawa tradycyjne niż socjalne - uzasadnione jeżeli państwo się znajdzie w gorszej sytuacji aby je ograniczyć)
> Myśliwość konstruowania praw podmiotowych ( prawa tradycyjne - z przepisu zawsze wynika prawo podmiotowe/ w prawach socjalnych z przepisu bardzo trudno wyprowadzić prawo - normy programowe które deklarują obowiązki albo cele i środki do osiągnięcia tych celów ale trudno powiedzieć o co chodzi w konkretnym prawie. Art 81
Dogmatyka konstytucyjnych wolności i praw człowieka w Polsce - wykład #4- poniedziałek (24.10.11.)
Art 38
Rzeczpospolita Polska zapewnia każdemu czloniekom prawną ochronę życia • Odpowiednik w Konstytucji marcowej (art. 95)
Orzeczenie TK z 28 V 1997 r., K 26/96 (aborcja ze względów społecznych)
• Jaki przepis wzorcem kontrolnym (z czym można by było ten przepis porównać?) -> TK: życie ludzkie jest wartością a ta ochrona wynika z zasady demokratycznego państwa prawnego (która już wówczas w znowelizowanej konstytucji PRL-owskiej już była. W orzeczeniu znajdują się ważne tezy TK:
1. Życie ludzkie wartością chronioną od momentu poczęcia;
2. Intensywność ochrony życia ludzkiego może być zróżnicowana (przed i po urodzeniu);
3. W poszczególnych gałęziach prawa inaczej jest to życie chronione (w prawie karnym może być inaczej chronione);
4. Istnieje możliwość w razie stwierdzenia kolizji dóbr poświęcenia jednego dobra na rzecz drugiego dobra (aborcja dopuszczalna jeżeli byłoby zagrożone życie kobiety).
Art. 38 (trzy płaszczyzny):
(1) Norma programowa - państwo zobowiązuje się do czegoś, deklaracja polityczna państwa:
(2) Z przepisu wynika prawo podmiotowe - prawo do ochrony życia - trudno jednak domagać się od państwa że będziemy żyć;
(3) Pewna zasada: wskazówką dla interpretacji innych przepisów - bardziej szczegółowych;
-> Wyrok TK z 23 III 1999 r., K 2/98 (zakaz sprzedaż)' leków w razie awarii kas fiskalnych) [jeżeli kasa fiskalna się zepsuje nie może on sprzedać leków - nie może ich sprzedać bez kasy fiskalnej zaskarżony przepis, bo zmusza do odmowy pomocy w razie potrzeby ratowania życia]
• TK nie dopatrzył się niekonstytucyjności. nie wyklucza ona pomocy jeżeli następuje bezpośrednie niebezpieczeństwo -wskazał na 2 obowiązki:
1. Zakaz (charakter negatywny): państwo nie może pozbawiać człowieka życia (obronna treść prawa do ochrony życia)
2. Obowiązki o charakterze pozytywnym: państwo nie będzie tylko tego życia odbierać, ale wynika dla państwa także obowiązki pewnych działań służących ochronie życia ludzkiego, które to życie będą chroniły, które jest zagrożone
Art. 38 - podmiotem uprawnionym - każdy człowiek: