ponieważ niektóre z nich, choć pozornie mają ze sobą mało wspólnego, to jednak wzajemnie się przenikają, a czasem nawet warunkują. Zdaję sobie sprawę, że koncentrowanie się na wielu zagadnieniach jest może zbyt szerokie jak na jedno opracowanie, jednak zależało mi, aby zagadnienie reformowania I etapu edukacyjnego było przedstawione w wielu aspektach i na wielu płaszczyznach.
W każdym rozdziale pracy określone problemy omawiane są w kontekście przeglądu wybranej literatury przedmiotu, a następnie prezentowane są wyniki badań diagnostycznych i ich analiza. Tego rodzaju rozwiązanie wydaje się być uzasadnione, gdyż teoria pedagogiczna w połączeniu z praktyką stwarza bogate tło do rozważań nad konkretnym problemem. Dokonując analizy literatury, opierałam się także na zagranicznych autorach, gdyż chciałam pokazać obraz polskich problemów edukacyjnych na tle zagadnień lub rozwiązań w innych krajach.
Pośród wybranych tytułów bibliograficznych, obok ważnych i wiodących pozycji książkowych, polskich oraz zagranicznych, zebrane zostały również artykuły z czasopism pedagogicznych, psychologicznych i metodycznych, które okazały się równie przydatne, gdyż zawierają przykładowe (czasem modelowe) propozycje praktycznych rozwiązań, które były lub mogą być stosowane w pracy z dziećmi.
W pracy usiłowałam dać rzetelną diagnozę badanych zjawisk i problemów, ponieważ uważam, że jest ona podstawą zmian w edukacji na lepsze. Odw oływ ałam się zazwyczaj do trzech aktywnych podmiotów życia szkolnego, tzn. nauczycieli, uczniów i rodziców, aby spojrzeć na zagadnienie od strony ich odmiennych potrzeb, motywacji oraz oczekiwań. Moim celowym zamierzeniem było ilustrowanie danych ilościowych licznymi przykładami, aby przedstawić charakter} styczne opinie, mające miejsce w realnej rzeczywistości. Pozwoliły mi one zrozumie złożoność pewnych sytuacji, ale także uświadomiły wagę i potrzebę badań pedagogicznych w środowisku szkolnym.
Organizowanie i kontrola praktyk pedagogicznych studentów ze specjalności nauczanie początkowe, które prowadziłam przez ostatnich 10 lat, dały mi szansę zebrania bogatego materiału. Obserwacje zajęć nauczycieli, dostępność ich dokumentacji zawodowej, wymiana opinii, spostrzeżeń, systematyczne kontakty z nauczycielami edukacji wczesnoszkolnej na studiach podyplomowych, doskonalących oraz dających kwalifikacje zawodowe do pracy z dziećmi z klas I-III wzbogaciły moją ogólną oraz metodyczną wiedzę o praktykę życia szkolnego i pozwoliły spojrzeć na złożoność procesów zarówno „od środka”, jak również z obiektywnym dystansem.
Dziękuję nauczycielom, którzy przez kilka lat współpracowali ze mną, dostarczając wartościowych materiałów dotyczących praktyki szkolnej. Ich aktywność, identyfikacja z zawodem i chęć dzielenia się swoim doświadczeniem umożliwiły mi postrzegać ważne zagadnienia edukacji wczesnoszkolnej w szerokiej perspektywie.
6