1194638612

12

być może datę prezentacji pierwszej w Polsce opery należałoby przesunąć niemal o 2 lata wstecz. Nic mamy wprawdzie żadnego potwierdzenia, że dzieła zamówione przez Władysława zostały kiedykolwiek wykonane w Warszawie ani że w ogóle powstały. Nic jest leż jednak niemożliwe, iż rękopisy zrealizowanych zamówień wysłano do Polski i tu później zaginęły bez śladu. Podobnie mogła przepaść jakaś skromna notatka donosząca o wykonaniu hipotetycznych drammiper musica, zapisek podobny do tego kilkuwierszo-wego fragmentu listu nuncjusza papieskiego, dzięki któremu warszawska Galatea uchroniona została od niepamięci i nabrała historycznego znaczenia .

Wybór św. Zygmunta, króla Burgundii, na bohatera dzieła z muzyką zamówioną u Cccchiny, tj. Franccski Caceini, świadczy o tym, że Władysław chciał zjednać swego ojca dla nic znanego jeszcze na polskim dworze i przy tym niezmiernie kosztownego gatunku. W liście nic padło nazwisko autora tekstu planowanej rappresentazione sacra. Nasuwa się jednak wyraźna analogia do podobnych utworów Jacopa Cicogninicgo, pisanych dla florenckich akademii i to właśnie przy współ])racy Franccski Caceini. Niektóre z tych dzieł mógł Władysław znać z autopsji²⁴.

Niezależnie od tego, czy pierwszy w Polsce drammaper musica został wystawiony w r. 1626 czy 1628, działalność teatru Władysławowskiego wysuwa Warszawę nic tylko przed wszystkie inne pozawłoskic ośrodki operowe - nic wyłączając Wiednia i Paryża -ale stawia też dwór polski w jednym rzędzie z najwybitniejszymi scenami Italii. W Warszawie od r. 1635 do r. 1648, tj. do śmierci Władysława IV, istniał stały teatr operowy, w którym wystawiono co najmniej 10 oryginalnych drammi per musica, nic licząc innych, podobnych gatunków muzyczno-tcatralnych pisanych dla tej sceny, jak kantaty dramatyczne, attioni in musica, komedie, barriere czy balety, i pomijając także te opery, które powtarzano za teatrami włoskimi. Anna Szweykowska dokonała porównania osiągnięć sceny warszawskiej, florenckiej, rzymskiej oraz weneckiej i skonstatowała, że teatr Władysława IV wystawił tyle samo dzieł, ile Florencja w przeciągu dwukrotnie dłuższego czasu i więcej niż teatr Barbcrinich za Urbana VIII. Częstotliwość zaś warszawskich premier „dorównała tej, z jaką przygotowywały nowe przedstawienia każdy z trzech działających w tym czasie teatrów weneckich”²⁵.

Osiągnięcia te w znacznej mierze były zasługą Virgilia Puccitellcgo, autora librett do 9 spośród 10 drammi per musica wykonanych w teatrze Władysława IV. Niektórzy biografowie Puccitellcgo przypuszczają, że jego pierwszy kontakt z polskim królewiczem miał miejsce w Rzymie na przełomie la* 1624/25, inni, że nieco później we Florencji. Do Polski Puccitclli przybył ok. r. 1628 lub 1629, prawdopodobnie jako członek kapeli królewskiej, awansując w r. 1634 na stanowisko królewskiego sekretarza. Badacze jego operowych librett zgodnie stwierdzają, że mają one charakter oryginalny, są silnie związane z osobą Władysława IV, z polskimi realiami i upodobaniami polskich odbiorców. Nic da się ich zatem związać bezpośrednio z żadną sceną włoską i należą do „świata polskiego”²⁶. Wyraźne i indywidualne oblicze tych dramatów pozwala uznać Puccitellcgo za współtwórcę gatunku na równi z takimi autorami, jak Baidassarc Ferrari, Giovanni Faustini czy Giulio Rospiglioni. Co więcej, Pucitclli góruje nad swymi słynnymi kolegami liczbą dzieł, w analogicznym bowiem okresie Ferrari i Faustini dorobiii się po sześć librett, a Rospiglioni tylko pięciu. Zdaniem Lewańskiego, analiza dorobku Puccitellcgo prowadzi do wniosku, że był to autor „piu moderno dcl suo tempo in quanto seppe inserirc nel