120139397

ODPOWIEDŹ NA RECENZJĘ 135

dopuszcza się wybór [tytułu właściwego] według względów logicznych”, „poszczególne oznaczenia [odpowiedzialności] należy podawać według kolejności na stronie tytułowej lub według funkcji osób lub ciał zbiorowych w nich wymienionych”), i w zakresie formy (np. zalecając stosowanie wielkich liter zgodnie z ortografią języka w jakim występuje dany element).

Żadnych konkretnych przypadków pogwałcenia postanowień normy opisu bibliograficznego książek Recenzentka nie podała. Tak więc zarzut, że „Dostosowanie [...] polskich przepisów i norm do struktury i systemu oznaczników zawartości formatu USMARC zostało wykonane zbyt dosłownie i nie odbyło się bez — częstokroć niekoniecznych — zmian tych przepisów...” nie znajduje potwierdzenia w recenzji ani w zawartości instrukcji. Nazwy elementów, postanowienia dotyczące ich źródeł, formy porządku podawania i sposobu identyfikowania odpowiadają wymaganiom normy PN-82/N-01152.01.

I na koniec tej odpowiedzi jeszcze jedna uwaga. Rzeczywiście, format USMARC (a jeszcze konsekwentniej UNIMARC) wyraźnie wyróżnia „monolityczny” opis bibliograficzny i elementy wyszukiwania go, ale obsługę tych elementów zapewniają kartotetki haseł wzorcowych. A jak będzie przebiegał dalszy rozwój formatów i dużych systemów bibliotecznych — nie wiemy. Raczej wygląda na to, że opis ulegnie skróceniu, a rozbudowane zostaną kartotetki haseł wzorcowych zapewniające dostęp do niego.

Na marginesie tej odpowiedzi na recenzję warto jeszcze wyjaśnić wspomniany w niej sposób traktowania przez instrukcję książek wielotomowych. Mianowicie zdecydowano się na tworzenie odrębnych rekordów dla poszczególnych woluminów książki z zastosowaniem metody opisu na jednym poziomie według postanowień normy PN-82/N-0115101 (p. 4.2.3). Powodem wyboru tej metody było przede wszystkim dążenie do ułatwienia wykazywania zasobów bibliotecznych (gdzie trzeba podać liczbę egzemplarzy danego tomu, ich stan fizyczny, przydatność poszczególnych egzemplarzy przy wypożyczeniach itp.) oraz przy obsłudze wypożyczeń.

Interpretując format USMARC dla naszych potrzeb, przyjęto przewidziane w Polskiej Normie dwa sposoby opisywania jednego tomu książki wielotomowej. Jeżeli opisywany tom ma własny tytuł, niezależny od wspólnego tytułu wszystkich tomów, opis zaczyna się od indywidualnego tytułu danego tomu, a tytuł całości książki wielotomowej, oznaczenie odpowiedzialności oraz numer tomu podaje się w strefie serii i książki wielotomowej. Poprzez nazwę autora czy autorów i/lub tytuł książki wielotomowej można dotrzeć do opisów wszystkich jej części (ale nie poprzez nazwy współtwórców: tłumacza, ilustratora itp.). Jeżeli opisywany tom nie ma własnego tytułu lub ma tytuł nie wyróżniający, zaczyna się opis od tytułu wspólnego wszystkich tomów książki, a następnie podaje się oznaczenie tomu i/lub jego tytuł i oznaczenia odpowiedzialności dotyczące tomu.

Na podstawie opisów poszczególnych tomów nie uzyskujemy jednak możliwości sporządzenia pełnego opisu książki wielotomowej do jakiego byliśmy dotychczas przyzwyczajeni: z podaniem cech wspólnych wszystkich jej tomów, oznaczeniem odpowiedzialności dotyczącym całości książki, adresem wydawniczym, liczbą tomów itp. Będzie to na pewno postrzegane jako duży mankament

Maria Lenartowicz

Maszynopis wpłynął do redakcji 6 lipca 1994

BIBLIOTEKI SZKOLNE

Rufus de S i 1 v a, Alison T u r i f f: Deueloping the secondary school library resource centre. London: Kogan Page 1993, 134 s.

Koncepcje szkolnego kształcenia oraz wychowania — mimo różnych modyfikacji — w swoim zasadniczym kształcie przez długi czas zmieniały się rzadko i w stopniu ograniczonym. Zmiany naprawdę istotne są na świecie dziełem ostatnich lat W nowych programach edukacyjnych przyjmuje się zasadę studiowania: postępowania samodzielnego, badawczego i krytycznego — w miejsce nauczania tradycyjnego. W rezultacie pojawiły się również nowe koncepcje funkcjonowania i roli bibliotek szkolnych. Najprzód przezwano je mediatekami, sugerując w ten