1282723115

Epoka literacka

2.    DAMY

Damy w średniowieczu są elementem obrazu tycer-stwa. Status kobiety nie był w tej epoce najwyższy. Jako grandę danie - tak, dopóki była nieskazitelną wybranką, panią serca, o którą toczyło się pojedynki i która śledziła z zachwytem turniejowe popisy. Już jako żona - traktowana była inaczej, małżeństwa zawierano zupełnie interesownie, wartość kobiet mierzono wysokością ich rodu i posagu. Mąż rycerz spraw owal nad żoną władzę: gdy wyruszał na wyprawę krzyżową, na wszelki wypadek zakładał jej pas cnot> - średniowieczne żelazne majtki, będące dowodem bezkrcsności ludzkiej wyobraźni. Tymczasem dama - szczupła, o podwyższonym przez wyskubane włosy czole, najlepiej blondynka (taka była moda) - była niejednokrotnie znacznie lepiej wykształcona od rycerza, oczytana (rycerz był często analfabetą!) i dbała o higienę.

Dania, która nie wychodziła za mąż. mogła zamknąć się w klasztorze, tak też często czyniły córki wysokich rodów. Są jednak damy epoki średniowiecznej, które przeszły do historii. Najsłynniejszą, choć tragiczną postacią jest Joanna d'Arc. która stanęła na czele wojsk, za co potem spłonęła na stosie. Małgorzata z. Nawarry. niezwykle wykształcona dama XV wieku, pisała wiersze, sztuki i poematy, jej dwór był pra d i ccntnun kultury. Do historii przeszły też królowe: Blanka Kastylijska, czy Izabela - królowa Anglii. W tym kraju kobiety bywały królami, ale już we Francji, w XIV wieku, prawem salickim pozbawiono kobiety praw a dziedziczenia tronu. Tymczasem literatura rozpowszechniła portret średniowiecznej damy jako wyidealizowanej, niezdobytej bogdanki wodzącej rycerza za nos! I taką była -jako bohaterka utworów tzw. dwornej miłości.

3.    TRUBADURZY

Tych poetów głoszących kult kobiet)' można było spotkać na dworach, gdy umilali życie dworakom, uświetniali uczty i trochę uatrakcyjniali życie dam. Roznosili również wiadomości, które wówczas rozprzestrzeniały się dużo wolniej niż dziś - by li zatem, podobnie jak w ędrowni mnisi i aktorzy, swoisty mi „ruchom)'mi mediami".

4.    MNISI

Także spełniali sw oistą rolę przekaźników informacji. Zw łaszcza ci wędrujący - od klasztom do klasztoru, pielgrzymując)' lub zrzeszeni w wędrownych zakonach (jak franciszkanie).

że obraz rycerza ratującego królewnę, walczącego ze smokiem lub wspinającego się na szczyt szklanej góry znamy z baśni. To baśń utrwaliła średniowieczne persony i dzięki niej spotykamy się z epoką nie po raz pierwszy.

5. Mieszczanie

Mieszkańcy miast stanowili zbiorowisko dość urozmaicone. W murach średniowiecznego grodu mieszkali kupcy, przybysze ze wsi, rzemieślnicy, również ludzie bez zajęcia (powiedzielibyśmy - bezrobotni). I - oczywiście - żacy, czyli studenci powstający ch w miastach ośrodków akademickich. Pamiętamy, że najstarszy uniwersytet powstał w Bolonii, tam też można dziś jeszcze oglądać budynek średniowiecznego akademika - Collegio degli Spagnoli.

6. CHŁOPI

Warstwa najuboższa i poddana rycerstwu. Chłopi mieszkali na wsiach otaczających zamki i grody, uprawiali ziemię należącą do pana, zobowiązani byli do spłacania pańszczyzny, a potem czynszu.