1282723132

Epoka literacka

Ludzie i ich dzieła

kto zamieszkiwał ówczesną Europę? damy i rycerze, mnisi, mieszczanie, chłopi. Zawitać warto w progi rycerskie. Tu zwróć uwagę na kulturę

RYCERSKĄ. ZASTANÓW SIĘ CO PRZEBRZMIAŁO A CO Z ÓWCZESNYCH WARTOŚCI WCIĄŻ CENIMY, CO NIE PRZEMINĘŁO Z WIATREM? O TO LUBIĄ PYTAĆ AUTORZY TESTÓW.

1. RYCERZE

1. SKĄD SIĘ BRALI RYCERZE?

Ważni rycerze:

Roland

[Pieśń o Rolandzie), Lancelot

(0 lycerzach Okrągłego Stołu),

Tristan (Dzieje Tristana i Izoldy).

Parsifal - rycerz ze świty króla Artura. Czysty, pobożny - ideał rycerza.

Cztery zasady rycerza, wg trzynastowiecznego poematu:

•    unikaj krzywoprzysię-

•    codziennie bierz udział we mszy,

•    pość w piątki.

Aby zostać tycerzem. trzeba było się urodzić w rodzie rycerskim. U zarania epoki bywało, że król nadawał herb i pasował na rycerzy mężów bardzo zasłużonych w walkach - później jednak coraz trudniej było uzyskać rycerskie przywileje.

2. GDZIE MIESZKALI RYCERZE?

W rodowych siedzibach, czyli zamkach - dziedziczyli je lub budowali, fundując z łupów wojennych. Kiedy nie wyruszali na wyprawy - organizowali turnieje rycerskie, wiedli zamkowe życie, uczestniczyli w codziennych mszach, gospodarowali, umilając sobie dni występami trubadurów. Kiedy wyruszali na wyprawy, domostwami zajmował)' się rycerskie żony.

Jeśli w podróż - lo konno, w zbroi tak ciężkiej, że lepiej nie spadać z konia, z całym rynsztunkiem i być może szarfą damy serca przypiętą do ramienia. Miecz, którym średniowieczny właściciel biegle władał - współczesny człowiek może ciągnąć, niektórzy siłacze potrafią podnieść. Jeśli rycerz akurat rezyduje w zamku, to być może ucztuje. Lubi dobrze zjeść głównie mięsiwo i nade w szystko - słodycze. Od czystej wody i ksiąg raczej stroni, ale ma inne zalety:

-► • jest pobożny - w obronie wiat)’ lub by ją krzewić, walcz)' i odda życie, na módl)' i msze przeznacza dużą część dnia:

-► • jest wierny - Bogu, swojemu władcy i damie swego serca:

-► • jest honorowy - honor rycerski ceni ponad wszystko, hańby nie przeżyje bez zemst)’ (dlatego

często się pojedynkuje):

-► • jest odważny i w aleczny, dąży do mistrzostwa w swoim rzemiośle (perfekcja w walce);

-► • jest szlachetny, praw domów ny, prawy w miłości i przyjaźni.

-"WAŻNE OBYCZAJE

-► • Ślubowanie - to także zwyczaj rycerski. Rycerz składa ślub, iż nie będzie sypiał w łożu w soboty albo

nie będzie jadał mięs. dopóki nie zabije Saraccna itp. Oczywiście musiał słowa dotrzymać. Często ślubował na włosy i brodę, że nie zcUiie ich dopóki... Być może dlatego ry cerz ówczesny bywał długowłosy. Ślubowanie utrwalił w literaturze Henryk Sienkiewicz w Krzyżakach - pamiętamy śluby Zbyszka z Bogdańca. Ślubowania bywały zresztą dziwaczne. Post wydaje się zroztunialy, ale np. obietnica merozbierania się lub noszenia obręczy na nogach, więzów pokutnych albo niepicia i nicjcdzcnia na siedząco przez dziewięć łat - to już pachnie absurdem.

-► • Pasowanie na rycerza - to uroczysta ceremonia przyjęcia młodzieńca w poczet rycerzy. Pasowanie - bo przypinano mu rycerski pas z metalowych ogniw, po czy ni uderzano płazem miecza w ramię.

-r • Herb i zawołanie - nierozerwalnie związane z. ry cerskim stanem. Herb to dziedziczna oznaka przynależności do rodu, zawołanie zaś to okrzyk, hasło zwołujące do walki członków danego rodu.

-► • Turnieje - przodkowie dzisiejszych zmagań sportowych, widowiskowe ćwiczenia i walki na oczach

dwom (widzami były oczywiście damy).