— 109 —
POLESIE. Droj:a od Chrapunia do Dubok na odcinku Dawidjjródek
{około 90 kim). *
1) za normalny format polskiej cegły uznać pr-stak formatu poznańskiego, lecz o podwójnej grubości, a wice 25 X 12 X 12 cm., przyczepi dziurowanie cegieł winno być jaknaj-licznieiszc. o możliwie małych przekrojach. bv utrudnić dostawanie się zaprawy murarskiej do otworów podczas murowania. Byłby tó format wielki;
2) format poznański 25 X 12 X 6.5 cm. można-bv zatrzymać jako obowiązujący w Polsce format mały;
3) wprowadzenie w Polsce formatu wielkiego i małego w zależności i na podstawie wymiarów cegieł formatu poznańskiego, dyktuje konieczność liczenia sic z istniejacemi już maszynowo urządzonemi i doskonale prowa-dzrncmi cegielniami Poznańskiego, Śląska i Pomorza.
Należałoby jednak porozumieć się z fabrykantami cegieł tych ziem polskich, czy nie dałoby się przecież proponowanych wyżej wymiarów o kilka milimetrów zmniejszyć, a to w tym celu. by licząc przy murowaniu I. cm. na zaprawę murarska, zmieścić ośm warstw cegieł w jednym metrze wysokości muru, względnie jego grubości. Dostosowalibyśmy tym sposobem wymiary naszych cegieł do miary metrycznej, a ważności tego szczegółu nie potrzeba chyba podkreślać.
W razie więc kompromisu mielibyśmy: format wielki, dziurowany 24X11.5X11.5 cm. oraz „ mały, pełny 24X11.5X 5.2 cm.
Byłoby to idealnie dobrem rozwiązaniem, do którego zdaniem moiern wszelkiemi siłami dążyć .nam należy. Budowniczy Jan Noworyta.
W pierwszeni dziesięcioleciu naszego wieku wzmożona drożyzna siły roboczej bardzo niekorzystnie wpłynęła na rozwój budownictwa w St. Zjedn. Am. Półn. Budynki z lanego betonu i nawet z żelazobetomi zaczęły się taniej kalkulować od budynków murowanych z cegły. Przedsiębiorstwa murarskie wysilały sic w różnych kierunkach, by
zwalczyć groźnych dla nich konkurentów. Zwróciły przedewszystkiem uwagę na transport materiałów na budowie, a więc zaczęli posiłkować się silnemi .dźwigami, z których okazały się najdogedniejsze-mi — dźwigi typu okrętowego, o dużym zasięgu. Jednocześnie wyszukiwały najzdolniejszych murarzy. napływających z różnych krajów Europy. Mu-