Zasady dobrej praktyki ir utrzymaniu rzek i potoków górskich
1
Istniejący w kraju i za granicą stan wiedzy kształtujący nowe wymagania w utrzymaniu i regulacji rzek i potoków górskich jest na tyle udokumentowany merytorycznie i formalnie, że wymaga wdrożenia w naszym kraju na etapie projektowym i wykonawczym. Nowe wymagania powstały głównie na bazie wiedzy przyrodniczej, geomorfologicznej, hydrotechnicznej, oceny roli zagospodarowania przestrzennego i wykonanych dotychczas regulacji rzek oraz wzajemnych oddziaływań elementów ekosystemu lądowego i wodnego. Obowiązują nas również regulacje prawne (Ramowa Dyrektywa Wodna, Prawo Wodne, Ustawa o Ochronie Środowiska i inne), które wymuszają stosowanie nowego podejścia w praktyce utrzymania rzek i potoków.
Brak podstawowego materiału informacyjnego dotyczącego nowego podejścia do utrzymania rzek opóźnia wdrożenie tej wiedzy.
Wynikiem obecnego stanu rzeczy są zróżnicowane oceny w zakresie opracowywania projektów i realizowania robót związanych z utrzymaniem rzek i potoków. Zebrane doświadczenia krajowe i zagraniczne oraz istniejąca potizeba rozwiązania tego problemu stały się podstawą do sformułowania, wzorem innych branż, „Zasad dobrej praktyki w utrzymaniu rzek i potoków górskich”.
Tematyka przedstawiona w „Zasadach dobrej praktyki...” zasadniczo nie obejmuje zagadnień związanych z regulacją wód. Przyjęto, zgodnie z Ustawą Prawo Wodne, że przedsięwzięcia te wykraczają poza działania związane z utrzymaniem wód, co należy rozumieć tak, że zabudowę regulacyjną możemy wprowadzać po przedstawieniu celów i uzasadnienia konieczności jej realizacji. Zasady dotyczące regulacji są dobrze opisane w literaturze, a w mniejszym opracowaniu ustosunkowano się szerzej przede wszystkim do zagadnień, które warunkują swobodne przemieszczanie się ryb i powstawanie zróżnicowanych siedlisk. „Zasady...” są praktycznymi wskazaniami wspierającymi wdrożenie wytycznych dotyczących utrzymania wód powierzchniowych w kształcie, jaki został przewidziany w obowiązującej nas Ramowej Dyrektywie Wodnej UE. „Zasady...” nie są końcowym ogniwem strategii jej wdrażania.
Dla przypomnienia warto przytoczyć cele środowiskowe dla wód powierzchniowych sformułowane w RDW:
• państwa członkowskie będą chronić, poprawiać stan i przywracać do stanu pierwotnego wszystkie zbiorniki wód powierzchniowych lub cieki, ma-