1492316538

WSTĘP

Finanse behawioralne to stosunkowo młoda dziedzina finansów, której szybki rozwój nastąpił w końcu XX wieku. Ich korzenie sięgająjednak znacznie dalej, bowiem aż do XVIII wieku. Istotą finansów behawioralnych jest bowiem aplikacja psychologii w ekonomii, a wtedy właśnie obydwie te nauki były ze sobą silnie powiązane. Zawężenie finansów behawioralnych do aplikacji psychologii byłoby jednak nie całkiem prawdziwe, bowiem czasem wspomina się także o wykorzystaniu pewnych elementów antropologii, neurologii oraz socjologii.

Lata 70-e XX wieku to okres, kiedy jedną z dominujących koncepcji w finansach stała się wprowadzona, a ściślej uporządkowana, przez Eugene’a Famę Hipoteza Efektywnego Rynku. Jej podstawowym konceptem było przekonanie, że rynki finansowe są efektywne, czyli w danej chwili ceny walorów, którymi można handlować, w pełni odzwierciedlają wszystkie informacje odnoszące się do przyszłych zysków przedsiębiorstwa. Można zatem powiedzieć, że, zgodnie z Hipotezą Efektywnego Rynku, składowymi ceny są zdyskontowane informacje o przyszłości.

Ekonomistom udało się przeprowadzić liczne badania i analizy, które potwierdziły prawdziwość Hipotezy Efektywnego Rynku. Z czasem zaobserwowano jednak liczne i różnorakie zjawiska występujące na rynkach finansowych, które stały w sprzeczności z koncepcją Famy. Określono je mianem „anomalii”, a przyczyny nieprawdziwości Hipotezy Efektywnego Rynku zaczęto szukać w jej założeniu, jakoby inwestorzy stanowili przykład tzw. homo oeconomicus, czyli postępowali w sposób racjonalny maksymalizując swoją użyteczność i przetwarzając napływające informacje zgodnie z prawami statystyki.

Wykorzystując zdobycze współczesnej psychologii ekonomiści, a bardzo często równocześnie psychologowie, zaczęli systematyzować i coraz szerzej dokumentować nieracjonalne zachowania inwestorów.

Obszerne i bogate piśmiennictwo (przede wszystkim anglojęzyczne) spowodowało, że zdecydowano się zaprezentować w pracy te zidentyfikowane nieracjonalności w zachowaniach inwestorów, które zostały najlepiej udokumentowane i najszerzej zaakceptowane. Dodatkowo, chciano przenieść problematykę finansów behawioralnych (nazewnictwo, zaprezentowanie najważniejszych postaci i artykułów) na grunt polski, co, jak do tej pory, ma miejsce w znacznie ograniczonym stopniu.

4