1629290436

umieszczonych w „Słowniku gwar kaszubskich” należy też określenie staru para - czyli ludzie, którzy razem z młodymi wchodzą do kościoła. Pozostali informatorzy nazywali ten sam desygnat swiodce, swiodkowie, świodkowie, świadkowie.

Nie można nie zauważyć, że do zasobu leksykalnego informatorów - przede wszystkim najmłodszego pokolenia - coraz śmielej i wyraźniej wkracza język ogólnopolski. Pojawiają się takie słowa jak auto, mąż, żona, randka, wianek, orkiestra, magnetofon czy pojazd a nawet stringi jako element ubioru panny młodej. Najstarsi mieszkańcy pozostają jeszcze przy starym słownictwie, podczas gdy młodzi przejmują słownictwo ogólnopolskie.

Z powyższej analizy wynika, że doszło do znacznych zmian w obrzędowości kaszubskiej, a tym samym i w leksyce na terenie opisanych wsi. W wielu przypadkach obrzędy i słownictwo opisane przez B. Sychtę nie pokrywa się z zebranymi przeze mnie materiałami. Taki stan rzeczy wynika ze zmian cywilizacyjno - technicznych, które doprowadziły do przeobrażenia polskiej wsi. J. Kąś napisał: "Zmiany leksykalne w dzisiejszych gwarach [...] są wypadkową działania różnorodnych czynników językowych, jak i społecznych. Zmiany te rozumieć można zarówno jako bogacenie zasobu leksykalnego (głównie przez przejmowanie nazewnictwa ogólnopolskiego), jak i ubożenie, regres (wskutek zaniku samych desygnatów bądź zastępowania określeń gwarowych przez ich odpowiedniki niegwarowe)"²⁶.

PRZYPISY

¹ Zdaję sobie sprawę z faktu, że niektóre zwyczaje opisane w niniejszym artykule utrzymują się również w innych regionach Polski. Celem autorki jest jednak przedstawienie przeobrażeń leksyki kaszubskiej na określonym terenie Kaszub południowy ch. Być może w kolejnych artykułach będę uwzględniać szersze tlo porównawcze, wymaga to jednak zgromadzenia odpow iedniego materiału, którego w chwili obecnej nie posiadam.

^Słownikgwar kaszubskich na tle kultury ludowej, 1967-1976, t. 1-7, B. Sychta, Wrocław.

³ PELCOWA H., 2001, Metodologia badań leksyki gwarowej u schyłku XXwieku, [w:] Gwary dziś 1. Metodologia badań, pod red. J Sierociuka, Poznań, s. 183-189.

⁴    KĄŚ J., 2001, Metodologia badań leksyki gwarowej w kontekście współczesnych przemian kulturowych i społecznych, [w:] Gwary dziś 1. Metodologia badań, pod red. J Sierociuka, Poznań, s. 191-200.

⁵    POPOWSKA - TABORSKA H., 2001, Leksyka kaszubska,[w:] Najnowsze dzieje języków słowiańskich. Kaszubszczyzna, pod red. E. Brezy, Opole, s. 257-267.

⁶    Gochy to

⁷    Dane o liczbie mieszkańców pochodzą z Urzędu Gminy w Lipnicy.

⁸    CICHOSZ T., 2003, Zarys dziejów Gochów, Gdańsk, s. 4.

⁹    Przedział)' pokoleniowe zostały przyjęte na podstawie podziału J. Sierociuka, zob. J. Sierociuk, 2003, Założenia metodologiczne badań języka wsi, [w:] „Poznańskie Spotkania Językoznawcze”, t. XI, pod red. Z. Krążyńskiej i Z. Zagórskiego, Poznań, s. 134.

¹⁰    Wyrazy zapisuję w formie uproszczonej.

6