1629290439

„Słownika niemieckich zapożyczeń leksykalnych w kaszubszczyźnie”²⁶ („Wórterbuch und Lautlehre der deutschen Lehnwórter im Pomoranischen (Kaschubischen)”)²⁶, monografii „Niemieckie zapożyczenia leksykalne w Kaszubszczyźnie” („Die deutschen Lehnwórter im Pomoranischen (Kaschubischen)”), a także wydawca i kontynuator kolejnych tomów (od II do V) „Słownika pomorskiego” („Pomoranisches Wórterbuch”)²⁶ - wielkiego dzieła F. Lorentza. M. Bobrowski w swoim artykule poświęconym pamięci wielkiego slawisty napisał: „Er gehórte zu den wenigen deutschen Slawisten der letzten Jahrzehnte, die sich konseąuent und intensiv mit der kaschubischen Sprache beschaftigt haben. Seine Bibliografie zahlt uber 300 Aufsatze, Rezensionen und andere Beitrage im In- und Ausland, wovon ein GroBteil der Kaschubologie und Pomoranistik gewidmet ist“²⁶.

O germanizmach leksykalnych w kaszubszczyźnie pisali również E. Breza²⁶, H. Popowska-Taborska²⁶. Zatem niemieckie zapożyczenia leksykalne doczekały się już kilku opracowań - F. Hinze stwierdza: „Die deutschen Lehnwórter im Pomoranischen (das auBere Lehngut) sind, soweit das bei der gegenwartigen Kenntnis der pomoranischen Lexik anging, untersucht worden”²⁶.

O wpływach niemieckich na składnię kaszubską można powiedzieć podobnie, jak pisał H. Górnowicz o germanizmach składniowych w gwarze malborskiej:

Składnia jest obok nowszego słownictwa dotyczącego kultury materialnej dziedziną najsilniej dotkniętą w Malborskiem przez wpływ języka niemieckiego. Pod tym względem ziemia inalborska nie różni się od reszty Pomorza Gdańskiego i Mazowieckiego. Liczba konstrukcji składniowych dosłownie przetłumaczonych z niemczyzny nie jest tak wielka, ale konstmkcje te dotyczą ważnych i często używanych wypowiedzi...²⁶

W przeciwieństwie do germanizmów leksykalnych, niemieckie zapożyczenia składniowe w kaszubszczyźnie nie zostały jeszcze dokładnie zbadane. Kilka artykułów poruszających tę problematykę opublikował F. Hinze²⁶, wyróżnił on m.in. typy zapożyczeń składniowych w kaszubszczyźnie (oparł się na typologii i podziale zapożyczeń stworzonym przez K. Schumanna²⁶)²⁶. Germanizmy składniowe w kaszubszczyźnie analizowała również R. Wosiak-Śliwa²⁶, S. Gogolewski poruszył problem wpływu niemieckiego na kaszubski system czasów przeszłych²⁶.

Przedmiotem zainteresowania w moim referacie uczyniłam również germanizmy składniowe. Praca ta stanowi drugą część, uzupełnienie wcześniejszego artykułu traktującego o zapożyczeniach leksykalnych²⁶. Wcześniejsza analiza, jak i dokonana w dalszej części, opierała się na materiale książki B. Jażdżewskiego²⁶ pt. „Wspomnienia kaszubskiego gbura”.

9