1869524842

momentu mogło uniemożliwić polskie wystąpienie zbrojne. Na taką decyzję zdobył się Józef Piłsudski.

Dnia 2 sierpnia wysyła pierwszy patrol strzelecki w Kieleckie, w celu przeszkodzenia odbywającej się tam mobilizacji rosyjskiej. W dniu zaś 6 sierpnia 1914 roku o godzinie 09.45 rano, a więc na dwie godziny przed rozpoczęciem działań zaczepnych ze strony Austrii, pierwsza Kompania Kadrowa w sile 100 ludzi, po -wyruszeniu z historycznych Oleandrów, przekracza granice Królestwa pod Michałowicami.

Ta historyczna decyzja Piłsudskiego z dnia 0 sierpnia, głęboko i wyraźnie zaakcentowała niezależność polskiej siły zbrojnej, polskiej myśli politycznej i polskich celów wojennych, prowadzących jedynie do odbudowy niezależnego Państwa Polskiego bez oparcia o jakiekolwiek państwo zaborcze.

Ten śmiały czyn z sierpnia 1914 r. poruszył bierne dotychczas społeczeństwo galicyjskie. Moc środków materialnych i znaczna liczba ochotników dochodzących do 15.000 (na dzień 1.X.1914), jn-

kie ofiarowała Galicja Legionom stanowi świadectwo o całkowitym zwycięstwie koncepcji Piłsudskiego:    ,,przez samo

dzielną siłę zbrojną — do odbudowania samodzielnego bytu Państwa Polskiego”.

Żołnierz polski bił się początkowo z > Rosją, jako z główną sprawczynią zaborów, ale potem przez cierpienia w Beniaminowie i Szczypiómie, przez proces w Marmaros-Sziget, przez bój z Niemcami pod Kaniowem, przez przedzieranie się przez front austriacki w Bessa-rabii — dowiódł, że w nim tkwi tylko jedno pragnienie, pragnienie walki z każdym z trzech zaborców po kolei.

Dzień 0 sierpnia 1914 r. staje się dla nas symbolem wielkiej decyzji i nigdy niegasnących wartości moralnych narodu polskiego. Byliśmy spadkobiercami tej decyzji w roku 1939 — kontynuujemy ją i dziś, nie uznając obcej przemocy ani żadnych kompromisów. Siły nasze czerpiemy z owych nieśmiertelnych tradycji, będących wytworem ducha całego narodu, jego myśli i woli.

Michał .1 aniszeuwki

POWSTANIE WARSZAWSKIE

Dni chwały

Pogotowie zarządzono.

Dzisiaj właśnie otrzymałem w Dowództwie instrukcje. „Wyznaczyć służbę łącznikową. Przygotować żywność na kilka dni dla całego oddziału. Przypomnieć chłopcom instrukcję walki ulicznej. Wreszcie, najważniejszy problem dla wszystkich oddziałów — pamiętać o broni i amunicji”.

Przede mną na stole leży pociągnięty cieniutką warstwą oliwy, pięknie wypolerowany „Szmajser”. Ostatnia moja zdobycz w wypadzie na posterunek niemiecki. Byłbym zupełnie szczęśliwy z posiadania tak pięknej broni, gdyby nie brak amunicji.

Miałem jej zastraszająco mało. Cóż bowiem znaczyło tych kilkadziesiąt metalowych stożków, rozsypanych na wielkim blacie stołu. Dwie, trzy serie — a potem?

Na razie żadnych nadziei na przyszłość, a tymczasem jest już pogotowie. Może jutro, pojutrze rozpocznie się walka. W oddziale było jeszcze gorzej. Byłem nawet trochę zły, mimo całego podniecenia spowodowanego zapowie-

i klęski

dzią walki, na swoje władze przełożone. Wiedzieli przecież jaki jest stan naszego zaopatrzenia. To też z pewną szorstką niechęcią zgarnąłem cały swój „majątek” i schowałem ro wszystko do podręcznej skrytki. Moje ponure myśli przerwał nagle sygnał telefonu.

—    Tak, to ja!

—    Kto? Wujek? — Ach, tak, naturalnie, bardzo proszę.

Pochłonięty rozmyślaniami nad ubóstwem swojego oddziału zapomniałem zupełnie, że ,,Wujek” to po prostu pseudonim jednego z łącznikowych, który w ten sposób zapowiadał swoje przyjście, aby bezpośrednim pukaniem do drzwi nie wywołać niepotrzebnego popłochu wśród ewentualnie zebranych u mnie kolegów.

—    Jest coś nowego?

„Wujek” uśmiechnął się tajemniczo i wycedził :

—    Tak. Przywiozłem szkło...

—    Szkło? Jakie szkło? Poco mi ono?

8