1869525002

stali się ,.jeńcami rosyjskiego Chana” Debeljak przypomniał sobie, że ma w tece redakcyjnej słaby przykład poematu „Bykczyserajska fontanna” Puszkina, którego dokonał 90-Ietni wybitny polityk Iwan Hribar, były ambasador i zastępca króla, a wówczas prezes Stowarzyszenia Przyjaciół Rosji Sowieckiej. Debeljak zaczął przerabiać ten poemat o cierpieniach polskiej branki ,,krymskiego chana”. Nim jednak zdołał wydać ten poemat przyszła katastrofa kwietniowa 1941 r. i 90-letni Hribar popełnił samobójstwo : utopił się w Łubiance.

i

Słoweńcy przeszli następnie pod zabór niemiecki i włoski. Niemcy mieli w stosunku do Słoweńców ten sam plan zagłady, co i wobec Polaków. Włosi zaś znieśli kulturalną autonomię w prowincji lublańskiej statutem z 3. maja. Słoweńcy dążyli bowiem do stworzenia z lublańskiej prowincji nowej Galicji, nowego Piemontu dla innej części narodu słoweńskiego, pozostałej pod zaborem niemieckim. Dlatego też Debeljak tłumaczył polskich poetów’, aby przy pomocy świetnej polskiej poezji emigracyjnej wyrazić to, czego współcześni poeci słoweńscy ze względu na cenzurę nie mogli pisać.

Tak więc wydał naprzód przerobiony przekład romantycznej przygody polskiej księżniczki Potockiej* w haremie krymskiego chana (Puszkina) i dodał do tego dwa sonety krymskie Adama Mickiewicza (Bakczysaraj, Grób Potockiej). We wstępie opisał podróż krymską Puszkina i Mickiewicza, n także ich przyjaźń i spór.

Na święto zmartwychwstania 1943 r. wydaje w tej samej oryginalnej i ozdobnej postaci antologię utworów Mickiewicza z okładką Bary Remczówny pod tytułem ,,Bukiet wierszy Mickiewicza”. Włączył do niego kilka wierszy, których jako poeta słoweński nie mógłby wtedy napisać, jak np. „Odę do młodości”, ,,Do matki Polki”, ,,Renegat”, ,,Reduta Ordona”... To były wiersze buntownicze, hymn matki słoweńskiej, która cierpi tak samo, jak matka polska. Były to wiersze przeciwko despotyzmowi, dyktaturze rosyjskiej i każdej dyktaturze w ogóle. W tym tkwi współczene znaczenie tego przekładu. Zawiera on m. in. tłumaczenie ,,Farysa” i fragmentów ,,Pnna Tadeusza” (l ks. i cała III ks. — ,,Umizgi”). W słowie wstęp nym nakreślił on portret Mickiewicza i dzieje mickiewiczowskich tradycyj wśród Słoweńców.

Na święto Zmartwychwstania 1944 r. wydał on w tak samo ozdobnej postaci, 7 oryginalnymi litografiami, antologię wierszy Ka sprowicza: „Hymn” i ,,Malowanki na szkle”, a także ,,Dies irae” i ,,Moja pieśń wieczorna”, trzy dalsze pieśni z „Mojego świata” i td. Podkreślono też we wstępie, jak człowiek z początku materialista, a później dekadent i bluźnierca przeciwko Bogu, staje się piewcą chłopskiej, tradycyjnej religii... Kasprowicz tworzył tak właśnie wówczas, gdy słoweńscy poeci kokietowali zmaterializowany komunizm.

Ostatnio w r. 1945 wydane zostało studium i przekład fragmentu „Nieboskiej Komedii” Krasińskiego (III akt i koniec IV aktu).

Wstęp zawiera portret autora i wyjaśnia problematykę „Nieboskiej” oraz jej znaczenie w odniesieniu do dnia dzisiejszego. Książkowe wydanie całej „Nieboskiej” z okładką Remczówny było już przygotowane, ale nie mogło się ukazać. W druku był także przekład „Lauru Olimpijskiego” Wierzyńskiego, który miał być wydany z drzeworytami Bary Remczówny i słowem wstępnym o największym emigracyjnym poecie polskim. Przekład pozostał w rękopisie. Tak samo pozostało w rękopisie parę tysięcy wierszy przetłumaczonych z „Pana Tadeusza” Mickiewicza, z „Marii” Malczewskiego i „Modlitewnika dla Pani Bobrowej” Krasińskiego

O innych tłumaczeniach z poezji polskiej w tych latach nie ma śladu. Jedynie wspomnieć należy o młodym 22-letnim poecie F. Balanticz, który padł ofiarą terroru komunistycznego. Został on spalony żywcem w bunkrze podczas walk bratobójczych. Rozpoczął on tłumaczenie jednego z utworów Rygiera i pozostawił niewykończone fragmenty. W pośmiertnym wydaniu jego twórczości, opracowanym przez Debeljaka. wydrukowano i te fragmenty, dokonane przez Świetnie zapowiadającego się poetę, którego śmierć stanowi jedną z największych strat, jaką poniósł Parnas słoweński w ostatnich czasach.

54