wyrażając następnie poszczególne pozycje bilansu jako procentowe składniki. Wtedy stosunek pracy użytecznej do ciepła doprowadzonego daje sprawność ogólną silnika spalinowego [17, 18, 23],
— + — + 2^- .100% = 100% (2.15)
2.2. Wewnętrzny bilans energetyczny
Bilans ten przedstawia rozdział ciepła odbywającego się bezpośrednio wewnątrz cylindra silnika [16], Wewnętrzny bilans cieplny opiera się na dokładnie wyznaczonym wykresie indykatorowym. Bilans ten pozwala na bardziej wnikliwą analizę pracy silnika i wpływu na niego różnych czynników. Jednak bilans ten jest dużo trudniejszy do sporządzenia ze względu na konieczność posiadania odpowiedniej aparatury pomiarowej. Ogólne równanie wewnętrznego bilansu energetycznego silnika spalinowego zapisać można w postaci [16]:
Q,=Q: + Qd, + Qw J (2.16)
W bilansie tym zamiast ciepła użytecznego Qe występuje ciepło zamienione na pracę indykowaną. Po przez wykonanie dodatkowego pomiaru mocy użytecznej można rozdzielić Q. na ciepło użyteczne Qe i straty oporów ruchu Qr. W przypadku tym równanie bilansu wewnętrznego przyjmuje następującą postać [16]:
q, =e,+e,+ec„+e„. <217>
Ponieważ Qe = Ne oraz Qr = Nr, to wyznaczyć można straty oporów ruchu silnika. Stanowi to różnicę między mocą indykowaną, a mocą użyteczną silnika tłokowego [16]:
Qr=Q-Qe=Nl~Ne (2.18)
Zaznaczyć należy, iż straty wylotu Qw w bilansie wewnętrznym zawiera w sobie straty
niezupełnego i niecałkowitego spalania. Jednocześnie człon Qch obejmujący straty chłodzenia w bilansie wewnętrznym różni się nieznacznie od podobnego członu w równaniu zewnętrznego bilansu energetycznego silnika spalinowego.
2.3. Bilans egzergii tłokowego silnika spalinowego
Rysunki od 2.1 do 2.4 przedstawiają bilans energetyczny oraz bilans egzergii, który wykonany został dla dwóch punktów pracy silnika spalinowego [5], Analizując wykresy
17