1.2.2. Powiązania pozycji bilansowej „Towary" z księgami radiunkowynij w przekroju poszczególnych faz obrotu towarami
Podstawą ewidencji w fazie zakupu towarów są - analogicznie do innych przypadków zakupu - dwa dowody księgowe, a mianowicie:
1) faktura YAT, która jest podstaw ą do odzwierciedlenia w księgach rachunkowych momentu prawno-finansowego zakupu,
2) dowód „Pz” - „Przyjęcie towarów z zewnątrz”, stanowiący podstawę do odzwierciedlenia w księgach rachunkowych momentu zakupu.
Istnienie tych dwóch dowodów i rozbieżność w czasie przy ich ewidencji po-woduje konieczność zastosowania konta rozliczeniowego pod nazwą Rozliczę-Konu n,e zakupu towarów. Zastosowanie tego konta jest niezbędne do prze-księgi prow adzenia odbioru i rozliczenia prawidłowości dostawy. W procesie głównej odbioru niezbędne jest sprawdzenie zgodności dostawy z ustalonymi "odnicsieniu w umowie zakupu warunkami, a ponadto sprawdzenie:
• zgodności ilości i jakości dostarczonych towarów z fakturą i umową (zamówieniem),
. praw idłowości przyjętych w fakturze cen zakupu i ew. bonifikat określonych w umowie,
• prawidłowości ujętych w fakturze kosztów zakupu oraz naliczenie VAT,
. prawidłowości obciążeń - w przypadku importu towarów - zwiększających cenę zakupu (cło i ew. podatek akcyzowy),
• ustalenie ostatecznej wysokości zobowiązania wobec dostawcy, z uwzględnieniem ewentualnych korekt, sprostowań i różnic ustalonych w procesie odbioru towarów.
Poza kontem Rozliczenie zakupu towarów (o symbolu 303) oraz kontem Rozrachunki z dostawcami (o symbolu 210) należy do odzwierciedlenia przyjęcia towarów zastosować konto zapasowe Towary.
W zależności od charakteru przedsiębiorstwa ewidencja towarów powinna być prowadzona na kontach:
• Towar)’ w detalu (symbol 332),
• Towary w hurcie (symbol 333).
Ewidencja przyjętych towarów może być dokonana za pomocą dwóch mierników wyceny:
1) rzeczywistej ceny nabycia (bądź zakupu), tzn. ceny wykazanej w fakturze
dostawcy,
2) ceny ewidencyjnej, ustalonej na poziomie ceny zakupu bądź nabycia.
W tym drugim przypadku należy ponadto odzwierciedlić proces przyjęcia na dodatkowym koncie Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów, a przy uwzględnieniu podzielności poziomej konta na:
• koncie Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów w detalu (342),
Odchylenia ad cen ewidencyjnych towarów w hurcie (343).
I yei*1 Kozliczenie zakupu towarów powinno się prowadzić ewidencję ana-^0* ą formą tej ewidencji jest rejestr zakupu towarów, w którym ; oces zakupu w ujęciu kompletnym, tzn. od zarejestrowania faktury, ya^stowań, przez przyjęcie towarów do magazynu, wraz z korektami *ej loreltt sposobami wyceny do rozliczenia finansowego dostawy (tzn. zapłaty 0r ■ niezapłaconych faktur na koniec okresu sprawozdawczego).
^liczenie zakupu towarów może wykazywać na koniec okresu spra-K°nl^ęg0 dwa salda wynikające z rejestru zakupu:
Wił helów! oznaczające równowartość towarów w drodze, tzn. zafakturo-h lecz nie dostarczonych,
jytowe, oznaczające równowartość dostaw niefakturowanych, tzn. przy-" . inagazynu, lecz bez faktury od dostawcy. fil"1 |sy podatkowe wymagają również prowadzenia rejestru zakupu VAT 1 jjniającego zróżnicowanie stawek tego podatku.
U'VFunkcjon°wanie konta Rozliczenie zakupu towarów charakteryzuje poniż-
o,iwiyktad-
przykład
Otrzymano i zaakceptowano fakturę od dostawcy na zamówione towary. Dane faktury:
t wartość towarów w cenie zakupu 20 000 zł
• 22 % VAT 4 400 zł
.wartość faktury 24 400 zł
Przedsiębiorstwo dokonało odbioru zakupionych materiałów i przyjęło je do magazynu. Towary te wyceniono w cenie ewidencyjnej w kwocie 21000 zł.
Rozwiązanie
I.Zaksięgowanie zaakceptowanej faktury15:
Wn konto 303 Rozliczenie zakupu towarów 20 000 zł
Wn konto 221 VAT naliczony 4 400 zł
Ma konto 210 Rozrachunki z dostawcami 24 400 zł
" ^waga: jeżeli dokonano zakupu towarów od dostawcy zagranicznego i należałoby iwd» ** wobec urzędu celnego zobowiązania z tytułu cła i innych opłat granicznych, to wimem 10-wiązame to spowoduje zwiększenie wartości towarów w cenie zakupu do ich ceny nabycia, ł onsellw«ncji będzie miało wpływ na obliczenie odchyleń od cen ewidencyjnych.