BILANS WARTOŚĆ POZNAWCZA I ANALITYCZNA (6)

Rozdział I

Bilans i jego miejsce w systemie rachunkowości

1. System rachunkowości w powiązaniu z jej zasadami

Pojęcie systemu nie jest jednoznacznie rozumiane, gdyż termin ten jest używany w wielu znaczeniach. W najbardziej ogólnym znaczeniu przez system rozumie się wszelki, skoordynowany wewnętrznie i wykazujący określoną strukturę układ elementów. W podejściu bardziej praktycznym system jest całokształtem zasad organizacyjnych, ogółem norm i reguł obowiązujących (stosowanych) w danej dziedzinie¹.

To ostatnie określenie jest najbardziej zbliżone do zdefiniowania systemu rachunkowości, jako szczególnego rodzaju systemu o charakterze ewidencyjnym. Tak określa rachunkowość S. Skrzywan stwierdzając, że „...jest to system ciągłego w czasie ujmowania, grupowania, prezentowania i interpretowania wyrażonych w pieniądzu oraz bilansujących się ogólnych i szczegółowych danych liczbowych o działalności gospodarczej oraz sytuacji majątkowej jednostki gospodarującej...”².

W tej definicji uwzględnia się:

•    wyrażenie operacji gospodarczej w mierniku pieniężnym,

•    przebieg procesu ewidencyjnego,

•    stosowaną metodę bilansową,

•    podmiotowy charakter rachunkowości.

Traktowanie rachunkowości jako systemu umożliwia wyodrębnienie w jej ramach różnych podsystemów ewidencyjnych, dostosowanych swym charakterem do określonych dziedzin tematycznych (np. podsystem środków trwałych, podsystem inwestycji, podsystem zapasów, podsystem rozrachunków itp.). Każdy z tych podsystemów charakteryzuje się:

a) swoistym „wejściem", tzn. określonym sposobem udokumentowania operacji gospodarczych,

1

   Takie określenia systemu są zawarte w Wielkiej Encyklopedii Powszechnej PWN, tom 11, Warszawa 1968 r., s. 174 oraz w Słowniku wyrazów obcych PWN, Warszawa 1980 r., s. 724.

2

   S. Skrzywan, Teoretyczne podstawy rachunkowości, PWE, Warszawa 1968 r., s. 5.