BILANS WARTOŚĆ POZNAWCZA I ANALITYCZNA (102)

194 Aktywa ohrotot

Pojęcie inwestycji zostało już wcześniej zdefiniowane¹. Stwierdzono takie, że inwestycje wykazuje się w bilansie w ramach aktywów trwałych i aktywów obrotowych. Jest to tym uzasadnione, że aktywa finansowe, które są płatne i wy. magalne lub przeznaczone do zbycia wciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub daty ich założenia, wystawienia lub nabycia, albo stanowią aktywa pieniężne - zalicza się do aktywów obrotowych².

Pojecie Wyjaśnienia wymaga zatem tylko pojęcie aktywów pieniężnych*³, i struktura przez które rozumie się aktywa w formie krajowych środków płatuj, aktywów czych, walut obcych i dewiz, a także: pieniężnych _aj _lnne środki pieniężne, a mianowicie:

•    czeki i weksle obce o terminie płatności krótszym niż trzy miesiące⁴,

•    środki pieniężne w drodze,

•    lokaty terminowe w banku o terminie zapadalności krótszym niż trzy miesiące,

b) inne aktywa pieniężne, a przykładowo:

•    weksle i czeki obce o terminie płatności dłuższym niż trzy miesiące,

•    należne dywidendy⁵ wynikające z uchwał organów spółek, w których jednostka posiada udziały lub akcje.

3.2. Powiązanie pozycji „aktywa pieniężne" z księgami rachunkowymi

Do ewidencji aktywów pieniężnych mają zastosowanie określone konta grup: 10-13 wzorcowego planu kont, w zakresie dostosowanym do potrzeb przedsiębiorstwa. Mogą to być np. konta 100 -Kasa krajowych środków plalnicmh i 101 - Kasa zagranicznych środków płatniczych, a ponadto - w ramach gmpy 13: -130- Rachunek bieżący - 131 - Rachunki bankowe w walutach obcych -132- Inne rachunki bankowe itp.

-139- Środki pieniężne w drodze.

Ewidencja analityczna do kont rachunków bankowych powinna być prowadzona w przekroju banków i numerów bankowych kont, a w przypadku rachunków dewizowych - nie tylko w złotych polskich, lecz także i w danej walucie.

I _ctj wykazaniem w bilansie określonych stanów składników Inwentaryzacja ■ .^w pieniężnych powinny być one potwierdzone inwentaryzacyjni wycenione na dzień bilansowy, zgodnie z obowiązującymi ** ^,

(jl zakresie przepisami ustawy o rachunkowości.

'"grodki pieniężne inwentaryzuje się w przypadku:

. g₀tówki w kasie — w formie protokołu, sporządzonego przez powołaną _ei kierownika przedsiębiorstwa komisję, w którym wykazuje się stwierdzo-P^nknoty i monety.

o^e ^ _rachunku bieżącego⁶⁴ i innych rachunków bankowych — w drodze uzgod-^ potwierdzeń bankowych,

^niec) innych środków aktywów pieniężnych - w formie weryfikacji księgowej _£,_anó'^v-

⁵ jsja dzień bilansowy wykazuje się środki pieniężne przy zastosowaniu następu-. .ych zasad ich wyceny:

J^a- środki pieniężne w złotych polskich, wykazane na kontach Kasa, Rachu-l bieżący. Inne rachunki bilansowe, a także inne środki pieniężne oraz Wycena _jnne aktywa pieniężne wycenia się w wartości nominalnej,    środków

b) stan zagranicznych środków pieniężnych w kasie lub na rachun- pieniężnych l^h walutowych — wycenia się po obowiązującym na ten dzień kursie waluty opublikowanym przez NBP.

Powstałe różnice między wartością księgową⁶³ stanu zagranicznych środków pieniężnych, a ich wyceną według kursu NBP, obowiązującego na dzień bilansowy, zwane różnicami kursowymi, zalicza się do przychodów finansowych w przypadku różnic dodatnich lub obciąża się nimi koszty finansowe, jeżeli różnice te mają charakter ujemny.

Różnice kursowe powstające przy wycenie zagranicznych środków płatniczych na dzień bilansowy nie są zaliczane dla celów podatku dochodowego od osób prawnych ani do przychodów, ani do kosztów ich uzyskania._

Odrębnym problemem jest wycena na dzień bilansowy lokat ter- wycena minowych w bankach. Problem polega przede wszystkim na tym, że lokat kierownik przedsiębiorstwa może dokonać wyboru sposobu wyceny terminowych określonego w:

• rozporządzeniu Ministra Finansów z 12 grudnia 2001r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu pre- ^{6 7 8 9}

1

® Patrz rozdz. 11 pkt 4, „Inwestycje długoterminowe” niniejszej publikacji.

2

Patrz art. 3 ust. I pkt 18b UoR

3

*' Por. art. 3 ust. 1 pkt 25 UoR.

4

Jeżeli jednak na dzień bilansowy czeki i weksle obce zostały - ze względu na brak pobycia - zwrócone ich wystawcom, to wykazuje się je w pozycji „Należności od odbiorców".

5

° Ujmuje się je w księgach rachunkowych pod datą, od której powstało prawo do dywidendy

6

Jeżeli na koncie „Rachunek bieżący” wystąpi saldo kredytowe (tzn. ujemne, czyli tzw. dę

7

ta). to wówczas wykazuje się je w ramach pasywów w pozycji ..kredyty i pożyczki".

8

Tj. wartością określonych walut obliczoną po kursie kupna banku, w którym zostały uJoko-

9

^wanc- obowiązującym w dniu wpływu tych walut.