BILANS WARTOŚĆ POZNAWCZA I ANALITYCZNA (104)

198 Aktynu obnuowt

648 - Rozliczenia międzyokresowe czynne przychodów.

Do kont tych należy wówczas prowadzić ewidencję analityczną zapewniającą:

•    ujęcie poszczególnych tytułów (rodzajów) rozliczeń międzyokresowych,

•    szczególne potraktowanie kosztów zakupu rozliczonych w czasie, gdyż ich prezentacja w bilansie będzie miała miejsce nie w ramach pozycji „Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe”, lecz w pozycji „Zapasy" (materiały lub towary bądź i towary).

Na koniec roku obrotowego rozliczenia międzyokresowe powinny być inwen-taryzowane w formie protokołu z weryfikacji księgowej. Weryfikacja ta powinna nie tylko stwierdzać fakt istnienia danego rodzaju rozliczeń, lecz także zawierać ustalenia określające, że:

• wykazywane jako rozliczenia międzyokresowe koszty lub przychody, które będą w przyszłych okresach zakwalifikowane jako koszty okresu lub należności, spełniają faktycznie warunki zaliczenia ich do aktywów, a przede wszystkim - przyniosą w następnym roku korzyści ekonomiczne,

• wycena rozliczeń jest prawidłowa.

Rozliczenia międzyokresowe wycenia się w wysokości poniesionych kosztów, które w okresie do 12 miesięcy, licząc od dnia bilansowego⁷⁰ będą zaliczone do kosztów działalności tego okresu.

* Tm praktycznie w następnym roku obrotowym.

Rozdział IV

Kapitały (fundusze) własne

I Istota i rola kapitału własnego

Majątek jednostki ujęty w aktywach bilansu musi mieć określone źródła swego finansowania. Ogól źródeł finansowania majątku jednostki jest określony mianem kapitału. Kapitał informuje więc o tym, kto sfinansował poszczególne składniki majątku, na jaki okres i na jakich warunkach¹.

Z punktu widzenia bilansowego pojęcie kapitału jest używane w dwoją- \_łWU lam znaczeniu. W znaczeniu szerszym kapitały noszą miano pasywów bi- kipiuh lansu, oznaczającym finansowe wyrażenie składników majątku. W ujęciu węższym pojęcie kapitału odnosi się tylko do tej części pasywów bilansu, która stanowi własne źródła finansowania aktywów².

UoR nie definiuje wprost pojęcia kapitału własnego, ale określa, że kapitał własny odpowiada wartościowo aktywom netto. Zgodnie z art. 3 pkt 29 UoR przez aktywa netto rozumie się aktywa jednostki pomniejszone o zobowiązania. Z bilansowego punktu widzenia kapitał własny jest więc różnicą między wartością wszystkich składników majątku (aktywami bilansu) a różnego rodzaju kapitałami obcymi (zobowiązaniami)³.

Przyjęte w UoR określenie kapitału własnego jest zgodne z założeniami koncepcyjnymi MSR. Międzynarodowe Standardy Rachunkowości w założeniach koncepcyjnych zdefiniowały kapitał zgodnie z dwiema teoriami:

•    finansową koncepcję zachowania kapitału,

•    rzeczową koncepcję zachowania kapitału⁴.

1

Por. Z. Kolaczyk, op.cit., s. 390.

2

^: Por. M. Nowak, Praktyczna ocena kondycji finansowej przedsiębiorstwa. Metody i ograniczeni. Fundacja Rozwoju Rachunkowości w Polsce, Warszawa 1988, s. 61.

3

’ Należy podkreślić, że analogicznym terminem do kapitału własnego jest fuodusz własny. Termin ten oznacza własne źródła finansowania majątku w przedsiębiorstwach państwowych, w spółdzielniach oraz w samodzielnych zakładach opieki zdrowotnej.

4

'Por. Założenia koncepcyjne MST § 104.