1869685733

10 Od redaktorów

dyskusji. Wielu badaczy zwraca uwagę to, że istnieje niebezpieczeństwo zagubienia adekwatnego języka opisu — literaturoznawstwo, porzucając ideę mocnego profesjonalizmu i silnie zaznaczonych granic dyscypliny badawczej, ulega przemianom i coraz śmielej korzysta z dokonań innych dziedzin nauki. Z drugiej jednak strony łączenie badań literackich z kulturowymi, podejście inter- i transdyscyplinarne oraz traktowanie literatury jako jednego ze sposobów reprezentacji ludzkiego doświadczenia wydaje się drogą otwierającą szerokie perspektywy badawcze.

Celem, który miał zrealizować proj ekt Literatura - kultura -lektura. Dzisiejsze spojrzenie na teorie i praktyki badań literackich i kulturowych, było stworzenie przestrzeni do dyskusji na temat tego, jakie jest miejsce dawnych i nowych teorii w praktyce czytania i interpretowania literatury i nowych tekstów kultury. O tym, jak szeroko zakrojony okazał się ten cel, świadczy zróżnicowanie tematyczne artykułów, które weszły w skład niniejszej monografii. Jednak szeroka perspektywa nie wyklucza przecież znalezienia między poszczególnymi tekstami punktów wspólnych. Pozwoliło to na podzielenie tomu na trzy części. Pierwsza z nich, zatytułowana Teoria w praktyce, zawiera teksty, które krytycznej rewizji poddają teorie i metodologie badań literackich, próbując aplikować je do konkretnych tekstów kultury lub ich grup, sprawdzając w ten sposób ich użyteczność badawczą w zastanym dziś stadium rozwoju nauk humanistycznych. Część druga, W stronę lektury, koncentruje się na osobie czytelnika, procesie lektury i ich roli w praktyce interpretacyjnej, na pierwszy plan wysuwając kategorię odbioru i różne jej rozumienia, a także rozważając związki i pozycje interpretatora, badacza i czytelnika. Z kolei część trzecia, nosząca tytuł Poszukiwania i propozycje, stanowi zbiór artykułów poszukujących nowego języka, mogącego posłużyć do omawiania tych tekstów, wobec których dotychczas wytworzone, „mocne” teorie okazują się bezsilne lub niewystarczające - są to więc próby łączenia i rozbudowywania teorii i metodologii lub poszukiwania języka opisu tych tekstów kultury, które przez tradycyjne metodologie badań literackich nie były uwzględniane.