1869685739

16

Karolina Górniak

stach, które opierają się lekturze w duchu dekonstrukcji, ale nie można ich już nazwać modernistycznymi. To odpowiedź na potrzebę nowego określenia statusu języka poetyckiego oraz miejsca autora i czytelnika w warunkach, gdy na literaturę coraz silniej oddziałują nowe media. Perloff mówi tu o poezji powstałej za pomocą innych, to jest nie tradycyjnych środków przekazu i analizuje najbardziej wybitne, jej zdaniem, przykłady takich tekstów: od Pasaży Waltera Benjamina, poprzez eksperymenty konkretystów brazylijskich, „operę” Shadowti-rne Charlesa Bernsteina, asamblaż poetycko-autobiograficzny The Midnight Susan Howe, poezję autorów egzofonicznych (to znaczy dwujęzycznych), aż po hiperrealistyczny poemat Traf-fic Kennetha Goldsmitha (będący transkrypcją komunikatów drogowych). Amerykańska badaczka - od lat wierna metodzie close reading^{1 2} - starała się znaleźć nową propozycję interpretacyjną dla tej literatury.

Najnowsza książka Perloff nie jest jeszcze przetłumaczona na język polski, ale najważniejsze punkty jej koncepcji zostały już przybliżone polskim czytelnikom'¹. Warto jednak zasta-

1

   Close reading to metoda dogłębnego i całościowego czytania tekstu. Opiera się ona na dokładnej analizie semantycznej dzieła (zarówno części, jak i całości) i uwzględnia intencję tekstu. Perloff modyfikuje ten model interpretacji i proponuje tzw. differential reading (,,różnicujące czytanie”), które uwydatnia to, co w tekście jest niejednoznaczne i heterogeniczne — por. M. Perloff, Zróżnicowane czytanie, tłum. T. Cieślak-Sokołowski,

„Wielogłos” 2011, nr 1 (9), ss. 123-124.

2

   W języku polskim ukazała się dotychczas tylko jedna książka Marjorie Perloff - eadem, Modernizm XXI wieku: „nowe”poetyki, tłum. K. Bartczak, T. Cieślak-Sokołowski, Kraków 2012. Warto jednak zwrócić uwagę na szereg artykułów: eadem, Zróżnicowane czytanie...-, eadem, Pound/ Sterens: czyja era?, tłum. J. Fiedorczuk, „Literatura na Świecie” 2000, nr 12; eadem, „Nadać kształt”. Williams i wizualizacja poezji, tłum. M. Wiśniewski, „Literatura na Świecie” 2009, nr 1/2; eadem, Poezja po L=A=N=G=U=A=G=E. Innowacja jako źródło cierpień (teoretycznych), tłum. M. Werbanowska, „Literatura na Świecie” 2010, nr 11/12.

Więcej na temat metod interpretacyjnych Perloff - por. T. Cieślak-Sokołowski, Jak czytać współcześnie współczesną poezję? Kilka uwag o strategii krytycznej Marjorie Perloff, „Wielogłos” 2011, nr 1; J. Tabaszewska, Nieoryginalna ariergarda. Koncepcja Marjorie Perloff jako próba diagnozy statusu współczesnej poezji, „Teksty Drugie” 2012, nr 3.