Podział chronosłrałygraficzny opiera się na czasie, którego bezpośrednio nie można mierzyć. Wszystkie metody "oznaczania wieku bezwzględnego skał11 sę tylko metodami jego rekonstrukcji (szacowania), a nie pomiaru.
Opiera się ona na badaniu minerałów zawierających izotopy promieniotwórcze. Gdy ziarna takich minerałów krystalizują po raz pierwszy, wchodząc w skład tworzącej się skały, nie zawierają - w przypadku idealnym - żadnych atomów potomnych. Pierwotny stosunek liczby atomów potomnych do liczby macierzystych atomów radioaktywnych wynosi więc zero, co wskazuje na "zerowy" wiek minerału. W miarę upływu czasu atomy macierzyste zmieniają się wskutek rozpadu promieniotwórczego w atomy potomne, zajmujące ich miejsce w ziarnach mineralnych. Znając okres połowicznego rozpadu (T) danego nuklidu radioaktywnego, trzeba tylko wyznaczyć stosunek ilościowy nuklidu potomnego i macierzystego (Np/Nt) w ziarnach, aby z równania t = Tln |(Np/N,)+l]
móc wyliczyć wiek radiometryczny, czyli miarę czasu, jaki upłynął od chwili rozpoczęcia rozpadu, tzn. od powstania minerału.
• metoda ołowiowa, wykorzystująca przemiany: 23*U -> 206Pb (o okresie połowicznego rozpadu T = 4.5 HO* lat), 235U - ^Pb (T= 7.13108 lat) oraz 232Th - ^Pb (T= 1.39 10'° lat);
• metoda argonowa, wykorzystująca przemianę *■ 40Ar(7'= 1.3 MO9 lat);
• metoda strontowa, wykorzystująca przemianę s7Rb -» s7Sr (7'= 5.0-1010 lat);
• metoda radiowęglowa, wykorzystująca przemianę UC l4N (7'= 5730 lat).
Wzór na wiek radiometryczny wynika bezpośrednio z *■ ■■ prawa rozpadu promieniotwórczego N, = N0 e*1, gdzie N, jest liczbą atomów izotopu promieniotwórczego po upływie czasu /, N0 - liczbą atomów tego izotopu w chwili początkowej (/ = 0), zaś X = 1/T - stalą rozpadu danej przemiany promieniotwórczej. Zatem liczba atomów produktu rozpadu po czasie t wynosi Np(t) = N0 - N, = N0 (1 - e**). zaś N^/N, = - 1.
EON |
ERA |
OKRES |
EPOKA | ||
CZWARTORZĘD |
Holocen | ||||
* |
Plejstocen | ||||
O |
Pliocen | ||||
o |
Miocen | ||||
o |
TRZECIORZĘD |
Olłgocen | |||
Ul |
PALEOGEN |
Eocen | |||
Paleocen | |||||
Późna | |||||
>- |
< |
Wczesna | |||
z |
z N |
Późna | |||
N |
O O N |
JURA |
Środkowa | ||
Wczesna | |||||
O |
z |
Późny | |||
_ |
TRIAS |
środkowy | |||
o |
Wczesny | ||||
PERM |
Późny | ||||
N |
Wczesny | ||||
O |
< |
Późny | |||
Z |
Wczesny | ||||
Cć. |
N |
Późny | |||
UJ |
O |
DEWON |
środkowy | ||
— |
Wczesny | ||||
O |
Późny | ||||
< |
Wczesny | ||||
UJ |
Późny | ||||
ORDOWIK |
środkowy | ||||
Wczesny | |||||
0. |
Późny | ||||
KAMBR |
środkowy | ||||
Wczesny | |||||
CĆ |
Późny | ||||
PROTEROZOIK |
Środkowy | ||||
Wczesny | |||||
Cć 0. |
ARCHAIK | ||||
EON PRISKOICZNY |
0.01
1.67
5.5
24
36
55
66
140
>
r—
t)
C/ł
>
210
(240)
250 |
sl |
290 |
w |
360 |
^ co 5? |
(380)
410 |
5 i— |
m | |
440 | |
500 |
5 |
,3 £ | |
590 |
5 2 |
2500 | |
4000 |
4600