1899518951

53

SELEKCJA BIOLOGICZNA A SZANSE CZŁOWIEKA

dziedzictwo człowieka ale i nie rezygnując ze świadomości, że w końcu jesteśmy jedynym znanym nam przypadkiem wysoko skomplikowanej organizacji, co daje poczucie inności i odrębności.

Niestety, działanie praw biologicznych w obrębie zbiorowości ludzkich jest często niejasne. Niejednokrotnie więc przencjsi się cwe prawa z populacji zwierzęcych na ludzkie stawiając między jednymi i drugimi znak równości. Czasami popada się w drugą skrajność i uznając kompletną odrębność gatunku Homo sapiens odmawia tymże prawom jakiegokolwiek związku ze społecznością ludzką.

Prawo selekcji naturalnej jest jednym z najbardziej dyskusyjnych. Selekcja bowiem z jednej strony warunkuje doraźnie szanse przeżycia indywiduum i populacji, a z drugiej określa przyszły profil grupy czy grup organizmów, a więc jest motorem ewolucji.

Na wstępie należałoby rozproszyć wszelkie wątpliwości co do znaczenia słowa „naturalna”. Selekcja naturalna nie oznacza bowiem powiązania z naturą w sposób dosłowny. „Naturalna” oznacza po prostu, że nie jest to selekcja sztuczna, stworzona przez człowieka, jak na przykład selekcja stosowana szeroko we wszelkich hodowlach, ale obowiązująca jako naturalne prawo w stosunku do członków świata ożywionego.

Pozycja współczesnego człowieka jest wypadkową dwóch pro-cesćw, którym podlegał i nadal podlega: ewolucji biologicznej i kulturowej. Ewolucja kulturowa, która mogła pojawić się dopiero w wyniku określonej komplikacji organizmu (a więc na bazie ewolucji biologicznej), odegrała decydującą rolę w ogólnej ewolucji gatunku. Oba typy ewolucji różnią się zasadniczo, jeśli chodzi o sposób przekazywania posiadanych przez osobnika informacji, z pokolenia na pokolenie. Nosicielem informacji biologicznych są geny i związane z ich występowaniem zjawiska dziedziczności. Doświadczenia nabyte w toku ewolucji kulturowej są przekazywane dzięki zdolnościom uczenia się, jaką posiadł człowiek i to uczenia kumulatywnego, a więc nie tylko przekazywania informacji wyuczonych, ale i pomnażania ich z pokolenia na pokolenie. Ta wyłączna właściwość człowieka w połączeniu z jego technicznymi umiejętnościami stwarzania ^obie nowych i dogodnych środowisk, wydawałoby się, stawia go ponad platformą działania praw biologicznych.

Trzy są jednakże atrybuty właściwe człowiekowi i niezmienne: 1) człowiek jest nadal żywym organizmem, 2) człowiek nadal żyje w zespole podobnych żywych organizmów, 3) człowiek nadal dysponuje tym samym mechanizmem dziedziczenia, jaki obowiązywał i obowiązuje świat ożywiony. To właśnie jest platforma działania selekcji naturalnej, albowiem selekcja pojawia się w każ-