1899518949

51

SELEKCJA BIOLOGICZNA A SZANSE CZŁOWIEKA

różnych, ale zawsze pozytywnych odpowiedziach (jeśli pod negatywnymi rozumieć śmierć) organizmu na bodźce zewnętrzne, niechaj zilustruje reakcja skóry ludzkiej na słońce i występowanie w niej lub zanik pigmentu w zależności od działania promieni ultrafioletowych.

Trzeba koniecznie dodać, że obie omówione powyżej drogi przystosowania biologicznego choć stanowią szansę i dają możliwość przetrwania gatunku nie zawsze mogą być wykorzystane. Nie jest bowiem wcale powiedziane, że stosunek śroaowisko-organizm musi przedstawiać się zawsze korzystnie dla organizmu. Zdarza się bowiem, że grupa w stosunkowo dużym odcinku czasu nie podlega znaczniejszym zmianom środowiska i wykazuje tzw. wąskie przystosowanie, inaczej specjalizację. Specjalizacja pozwala co prawda na wszechstronne opanowanie terytorium i bieżący rozkwit grupy, ale w przypadku każdej większej zmiany środowiska grupie grozi zagłada. Paleontologia rozporządza wieloma dowodami, z których niedwuznacznie wynika, jak wielkie niebezpieczeństwa grożą takim „nie asekurującym” się grupom.

Działająca w przypadku cienetic dwersification selekcja odbywa się na zasadzie aut-aut i, rzeczywiście, wizja słonia w składzie porcelany wydaje się tutaj uzasadniona. Ostają się więc jedynie komplety „słonioodporne” a więc nie z porcelany a z tworzyw sztucznych na przykład. Co się jednak dzieje w składzie, w którym buszuje nie słoń a stosunkowo mało szkodliwa myszka? Innymi słowy: co się dzieje z osobnikami w środowisku stosunkowo mało się zmieniającym? W jaki sposób odbywa się tam eliminacja?

Współczesne wersje teorii selekcji naturalnej podnoszą jeszcze mocniej, niż to czynił Darwin, rolę czynnika dziedziczności, spychając na plan drugi znaczenie walki. W każdym bowiem pokoleniu występują osobniki różniące się zespołem cech dziedzicznych — genotypem. Udział poszczególnych genotypów w danej generacji określa tym samym skład następnej. Jeśli w czasie trwania kilku pokoleń nie zmienią się zasadniczo warunki środowiskowe, to w populacji znajdą się w przewadze takie genotypy, które umożliwiają nosicielom „jak najlepsze” przystosowanie się do środowiska, wykorzystania jego terytorium, uzyskanie dużej żywotności, płodności itd. Tak więc eliminacja odbywa się właściwie poprzez stopniowe zanikanie w populacji jednych genotypów na korzyść innych, a nie poprzez bezpośrednie wykluczanie osobników w drodze walki. Eliminacja nie wyłącza osobnika z udziału w życiu populacji, nawet jeśli nie posiada on możliwości przekazywania genów potomstwu (na przykład mieszańce sterylne), lub też możliwości jego w tym kierunku zostały w jakiś sposób